هارمونیوم
دانشنامه عمومی
جابه جایی هارمونیم از ارگ بادی راحت تر است و بنابراین در قرن نوزدهم از آن ها در کلیساهای کوچک و در خانه های شخصی استفاده می شد، اما عامل محدودیت حجم و دامنه صدای آن ها بود. بین سال های ۱۸۵۰ و ۱۹۲۰ در ایالات متحده و کانادا چندین میلیون هارمونیوم ساخته شد که برخی از آن ها صادر شدند.
دانشنامه آزاد فارسی
هارْمونیوم
ارگ زبانه ای کلاویه دار متعلق به قرن ۱۹. با پدال های زیرپایی کار می کند و برای ایجاد تأثیر شدت و ضعف صدا، اهرم هایی دارد که با زانو حرکت داده می شوند. اَلکساندر دُبَن این ساز را حدود ۱۸۴۲ در پاریس، اختراع کرد. هارمونیوم به منزلۀ سازی خانگی و کلیسایی در سراسر اروپا و امریکا پذیرفته شد. در فرانسه و آلمان به مثابۀ سازی کنسرتی برای تک نوازی به کار رفت. آهنگ سازانی همچون زیگفرید کارگ ـ اِلِرت، آرنولد شونبرگ (غنچۀ دل، ۱۹۰۷)، و کارل هاینتس اشتوکهاوزن (گذر سالیان، ۱۹۷۷) برای آن موسیقی ساختند.