دانشنامه اسلامی
«دکتر عبد الحسین زرین کوب»، در ۲۷ اسفند ماه سال ۱۳۰۱ ش، در شهرستان بروجرد به دنیا آمد و در خانواده ای اهل علم و ورع تربیت یافت. دوران ابتدایی را در سال ۱۳۰۷ ش، در بروجرد از مدرسه «کمال» آغاز کرد و دوره متوسطه را در مدرسه «اعتضاد» ادامه داد. در کنار تحصیل در مدارس جدید، با ترغیب پدرش هم زمان به تحصیل علوم دینی در « حوزه علمیه بحر العلوم » پرداخت. در سال ۱۳۱۹، تحصیلات دبیرستانی را در رشته ادبی به پایان برد. در سال ۱۳۲۴ در رشته ادبیات دانشگاه تهران با رتبه اول پذیرفته شد و در سال ۱۳۲۷ به عنوان دانشجوی رتبه اول، فارغ التحصیل شد و یک سال بعد، دکترای ادبیات فارسی را در همان دانشگاه آغاز نمود. در سال ۱۳۳۴، تحصیلات دانشگاهی خود را با رساله ای با عنوان نقد الشعر، تاریخ و اصول آن به پایان برد. در سال ۱۳۳۵، به عنوان دانشیار دانشکده علوم معقول و منقول به تدریس تاریخ اسلام ، تاریخ کلام و مجادلات فرق، تاریخ ادیان ، تاریخ علوم و تاریخ تصوف اسلامی مشغول شد.
فعالیتها
پس از اخذ رتبه استادی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۹ در دانشکده الهیات و معارف اسلامی ، دانشکده ادبیات، دوره دکتری دانشگاه تهران و دانشسرای عالی تهران به تدریس پرداخت. مسافرت های متعدد علمی، مطالعاتی و تحقیقی به کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی انجام داد و سالی چند را هم به عنوان استاد میهمان در آمریکا به تدریس پرداخت. حوزه مطالعاتی استاد را درعرصه های تاریخ ، فلسفه ، ادبیات ، تصوف ، عرفان ، تاریخ ادیان، آشنایی با معارف قدیم و جدید، علوم اسلامی و روش های تحقیق نوین و تسلط به زبان های زنده دنیا می توان دانست.
آثار
ایشان آثار متعدد ادبی، عرفانی و تاریخی را از خود به جا گذاشت که در زمینه آثار تاریخی می توان ۲۲ اثر را شمرد، از جمله: «دو قرن سکوت»، «تاریخ ایران بعد از اسلام»، «بامداد اسلام»، «کارنامه اسلام»، «تاریخ در ترازو»، «تاریخ مردم ایران» و «روزگاران ایران». همچنین مقالات متعدد ادبی، عرفانی و تاریخی نیز در نشریات معتبر علمی از ایشان چاپ شده که از آن میان، به «چند کلمه از تاریخ»، «فرمانروایی ایرانیان بر یمن»، «نقد و بررسی در باب مآخذ تاریخ ایران بعد از اسلام»، «مصاحبه با تاریخ»، «در باره تاریخ» و «تاریخ نگری یا تاریخ نگاری» می توان اشاره کرد. آثار دیگر وی عبارت است از: «از کوچه رندان»، «سر نی»، «مقدمه بر دیوان پروین اعتصامی»، «صدای بال سیمرغ»، «دو رساله در باره انقلاب مشروطیت»، «تصوف ایرانی در منظر تاریخی آن»، «پیر گنجه در جست وجوی ناکجاآباد»، « پله پله تا ملاقات با خدا »، «ارزش میراث صوفیه»، « جست وجو در تصوف ایران »، «با کاروان اندیشه»، «نامورنامه» و «یادداشت ها و اندیشه ها».
وفات
...
