عالم ملکوت
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
مراد از عالم ملکوت، همان عالم غیب و عالم نفس و عالم مجردات است که به آن عالم مثال و عالم برزخ هم اطلاق می گردد و آن مرتبه و نشئه ای است برتر از عالم طبیعت که دارای صور و ابعاد است امّا فاقد حرکت و زمان و تغییر است. این عالم خود بر دو قسم است یکی «ملکوت اعلی» که عالم مجردات محضه است مانند عالم ملائکه و دیگری «ملکوت اسفل» است که عالم صور مقداری است. مانند وجود انسان ها در برزخ و قبر.
[ویکی شیعه] عالَم مَلَکوت عالم بدون اجسام و قید و ماده با امکان تصور صورت است. این جهان، به عنوان یکی از عوالم چهارگانه، در مرتبه ای بالاتر از عالم ناسوت و پایین تر از عوالم جبروت و لاهوت قرار دارد.
برخی از حکمای مسلمان عالم ملکوت را به عالم ملکوت اعلی و ملکوت سفلی تقسیم کرده اند. برخی معتقدند که این جهان جایگاه ندیدنی هایی است که جز پیامبران و معصومان، کسی قادر به دیدن آن نیست و حتی درک این عالم از شروط معصوم قلمداد شده است.
لفظ ملکوت در قرآن چهار بار ذکر شده است. قرآن حضرت ابراهیم(ع) را به عنوان یکی از افراد اهل یقین، از کسانی می داند که عالم ملکوت را مشاهده کرده است؛ هر چند مفسران در محدوده عالم ملکوتی که ابراهیم(ع) آن را درک کرده، اختلاف کرده اند.
[ویکی اهل البیت] ملکوت بمعنای سلطة الهی و آسمانی است. و در نظر حکماء عالم ملکوت یکی از عوالم یا مراتب چهارگانه است. این عالم که عالم مافوق عالم طبیعت است، دارای صور و ابعاد است امّا فاقد حرکت و زمان و تغییر است. این عالم خود بر دو قسم است یکی «ملکوت اعلی» که عالم مجردات محضه است مانند عالم ملائکه و دیگری «ملکوت اسفل» است که عالم صور مقداری است. مانند وجود انسان ها در برزخ و قبر.
عالم ملکوت همان عالم مثال است که مرتبة ظهور حقایق مجرد و لطیف با آثار و عوارض مادی نظیر شکل و مقدار است. از این مرتبه به «خیال منفصل» و در لسان شرع به «برزخ» تعبیر شده است. این عالم واسطهٔ عالم ارواح و عالم ماده و اجسام است، قونوی در بیان علت ایجاد و ظهور عالم مثال می گوید: «عالم ارواح تقدم وجودی و رتبی بر عالم اجسام دارد و واسطة رسیدن فیض حق بر اجسام است؛ اما از آنجا که میان ارواح و اجسام، به جهت ترکیب و بساطت آنها، مباینت ذاتی برقرار است و سنخیتی با یکدیگر ندارند، خداوند عالم مثال را خلق نمود که بزرخ و جامع و حدّ فاصل میان عالم ارواح و اجسام است تا موجب ارتباط دو عالم شده، فیض حق و امداد و تدبیر او از طریق ارواح به عالم اجسام برسد»
