تیفوس
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
به طور کلی تاکنون چهار نوع تیفوس شناخته شده است:
۱ - تیفوس اپیدمیک یا شپشی ( louse - borne ) که عامل آن ریکتزیا پرووازکی است و شایع ترین نوع تیفوس محسوب می شود. وقتی صحبت از همه گیری تیفوس در گذشته می شود اغلب منظور تیفوس شپشی است.
۲ - تیفوس آندمیک یا تیفوس ککی ( flea - borne ) یا تیفوس موشی ( murine ) که عامل آن ریکتزیا تیفی است.
۳ - تیفوس کنه ای ( tick typhus ) که عامل بیماری زای آن ریکتزیا استرالیایی ( Rickettsia australis ) است و تب منقوط ایجاد می کند.
۴ - تیفوس اسکراب ( Scrub ) یا تیفوس مایت ( Mite ) که توسط ریکتزیا تسوتسوگاموشی ایجاد می شود.
ریکتزیاها باکتری های کوچکی هستند که انگل اجباری درون سلولی می باشند. شکل ظاهری آن ها به صورت میله ای یا کروی است. دورهٔ کمون تیفوس بین ۱ تا ۲ هفته و معمولاً ۱۲ روز است.
باید دقت شود که بیماری تیفوس با بیماری تب تیفوئید ( حصبه ) که یک بیماری تب دار گوارشی است متفاوت است. تیفوئید به معنای "شبه تیفوس" است.
واژه Typhus از واژه یونانی tûphos به معنی "هذیان ناشی از تب" گرفته شده است.
مخزن ریکتزیاها در تیفوس شپشی ( همه گیر ) انسان و در تیفوس نوع موشی جوندگان است. حشرهٔ ناقل در تیفوس شپشی، شپش در تیفوس موشی، کک و در تیفوس کنه ای کنه است.
پزشک باید در هر بیمار تبدار که به تازگی از مسافرت بازگشته است سه بیماری تیفوس، مالاریا و تب دانگ را مد نظر قرار دهد.
علائم معمولاً شامل تب، لرز، درد عضلانی، سردرد، لاغری شدید، بثورات پوستی ( با یا بدون جای زخم ) است.
درمان با آنتی بیوتیک هایی نظیر تتراسیکلین، داکسی سیکلین یا کلرامفنیکل انجام می شود.
رعایت بهداشت فردی در کنترل همه گیری ها بسیار ضروری است .
دانشنامه آزاد فارسی
هر یک از بیماری های مسری که شپش، کک و کنه، باکتری های عامل آن را انتقال می دهند. علائم تیفوس تب، سردرد و کهیر است. خطیرترین شکل، همه گیری تیفوس است که به مغز، قلب، ریه ها و کلیه ها نیز سرایت می کند و در محیط پرجمعیت آلوده شایع می شود. درمان نیز با تجویز آنتی بیوتیک است. باکتری های عامل بروز این بیماری ها از جنس ریکتسیا، به خصوص ریکتسیا پرونازکی، است. برای مصونیت در مقابل این بیماری ها واکسنی وجود دارد.
ویکی واژه
میکروب آن از طریق نیش زدن شپش وارد خون میشود.
