گیس. ( اِ ) موی بلندسر زنان است. ( فرهنگ جهانگیری ) ( بهار عجم ) ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). صاحب برهان قاطع گوید: مخفف گیسو باشد که موی سر زنان است. ( برهان قاطع ). در اوستا گئسو یعنی دارنده یا دارای گیس. ( یشتها ج 1 ص 199 ). و گئس به معنی گیس است. ( یشتها ج 2 ص 326 ). و در پهلوی گس آمده است. بنابراین گیس مخفف گیسو نیست. ( از حاشیه برهان چ معین ) : جهان شده فرتوت چو پاغنده سر و گیس کنون گشت سیه موی و عروسی شد جماش.بوشعیب ( از لغت فرس ).سر گیس در پای چنبرکشان خم زلف بر باد عنبرفشان.اسدی.نیز تا با حیض بینی گیس بانو را سزاست کز همه بابی بد است این بانوی مطعون کور.خاقانی.- امثال : گیس آب دل را میخورد ؛ به عقیده عامه هر قدر دل خرم و شادتر گیسوان بلندتر و شادابتر باشد. ( امثال و حکم دهخدا ص 1339 ). مگر گیست را در آسیا سفید کرده ای ؛ یعنی از گذشت عمر، مجرب و آزموده نگشته ای. برای کسی که سفیدی گیس او زودرس باشد گویند. گیس. ( اِخ ) نام قریه ای است در شش فرسنگی مشرق فرک به فارس. ( از فارسنامه ناصری ص 219 ). گیس. ( اِخ ) دهی است از دهستان کوهستان بخش داراب شهرستان فسا. واقع در 94هزارگزی جنوب خاورداراب. محلی کوهستانی و هوای آن معتدل و سکنه آن 681 تن است. آب آن از چشمه تأمین میشود. محصول آن بادام ، انجیر، مویز، گل سرخ و گردو و شغل اهالی باغبانی و قالی بافی است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7 ). گیس. ( اِخ ) دهی است از دهستان دراگاه بخش سعادت آباد شهرستان بندرعباس. واقع در 60 هزارگزی باختر حاجی آباد سر راه حاجی آباد به داراب. محلی کوهستانی و هوای آن گرمسیر و سکنه آن 386 تن است. آب آن از چشمه تأمین میشود. محصول آن غلات و حبوب و شغل اهالی زراعت است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).
فرهنگ معین
[ په . ] (اِ. ) موی بلند، گیسو.
فرهنگ عمید
موی بلند سر مخصوصاً موی سر زنان که از پشت گردن تجاوز کند.
فرهنگ فارسی
گیسو:موی بلندسرم صوصاموی سرزنان که ازپشت گردن تجاوزکند ( اسم ) موی بلند سرزنان : نیز تا با حیض بینی گیس با نوراسزاست کز همه با بی بد است این بانوی مطعون کور . ( خاقانی لغ. ) یا گیس ساختگی . گیس مصنوعی . یا گیس عاریه . گیس مصنوعی . دهی است از دهستان دراگاه بخش سعادت آباد شهرستان بندر عباس .
دانشنامه عمومی
گیس یا گیسو یک ساختار یا الگوی پیچیده است که با به هم پیوستن دو یا چند رشته از مواد انعطاف پذیر مانند نخ های نساجی، سیم یا مو ایجاد می شود. گیس (حاجی آباد). گیس ( حاجی آباد ) ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان حاجی آباد در استان هرمزگان ایران است. این روستا در دهستان در آگاه قرار دارد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۲۱ نفر ( ۱۷۰خانوار ) است. روستای گیس داری آبشار بسیار زیبا و قلعه ای بزرگ در دل کوه است که زیبایی بسیاری به این روستا داده است. اما عجیب ترین چیز در روستای گیس گودالی بسیار عمیق و بزرگ است که انتهای آن مشخص نیست و مردم این روستا اعتقاد دارند که این گودال حاصل برخورد شهاب سنگ به این منطقه است و به این گودال جهنم می گویند و داستان های زیادی پیرامون این گودال از نسل های گذشته وجود دارد. بافت قدیم روستای گیس بصورت پلکانی در دامنه کوه و متصل به قلعه بوده است و بهنگام خطر؛ مردم را به قلعه می بردند و با توجه به داشتن چشمه در قلعه می توانستند چندین روز را در آنجا سپری کنند روستای گیس دارای درختان انجیر، انگور، بادام و بنه در سطح بسیار وسیعی در دل کوه و بر روی کوه می باشد و نکته دارای اهمیت در مورد این محصولات: کشت تمام ارگانیک این محصولات است که بصورت دیم کشت می شوند و با بارش باران بدون هیچگونه آبیاری و کود تغذیه می شوند که سبب شده است روستای گیس محصولی متمایز به بازار عرضه کند یکی از مکان هایی که در این منطقه و در فصل بهار چشم انداز بسیار زیبایی دارد باغات روستای گیس است این که در فصل بهار شکوفه های درخت بادام تن پوشی سراسر سفید رنگ به تن می کند و زیبایی بی بدیلی را به نمایش می گذارد.
