هیره

لغت نامه دهخدا

( هیرة ) هیرة. [ هََ رَ ] ( ع اِ ) زمین آسان و نرم. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ).
هیره. [ ] ( اِ ) گویند که کلمه فارسی است به معنی پس گردن و قفا و استناد به شعر ابونصر فراهی کنند که گوید :
ریه شش قفا هیره و وجه روی
فخذ ران عقب پاشنه رجل پای.
لیکن کلمه هیره در هیچ جا دیده و شنیده نشده است و معنی بیت هم معلوم نیست. ( یادداشت مؤلف ). رجوع به حیره و قفاهیر شود.

فرهنگ فارسی

( صفت ) حیز . توضیح ۱- به جای حظی صحیح نیست زیرا کلمه فارسی و بشکل هیز به های هوز باید نوشته شود. صاحب فرهنگ رشیدی گویدهیز مخنث که مردم حیز گویند و سپهر کاشانی در کتاب براهین العجم ( باب یازدهم ) گوید : هیز مخنث بود و اینکه حیز بجای ها حای بی نقطه نویسند غلط محض است چه این لغت پارسی است و در فارسی حای غیر منقوطه نیامده است . با این حالت صاحب بهار عجم آنرا به حای حطی ظبط کرده است وبیت ذیل را به میرزا عبدالغنی قبول نسبت داده است: حذر ز صحبت زاهد حیات اگر خواهی که حیز باشد وبزی دیر در جهان مثل است ( خیام پور ) اما تلفظ حائ در بعضی لهجه های ایرانی از جمله دزفول و شوشتر وجود دارد و حیز لهجه ایست در هیز توضیح ۲ - مولف برهان نویسد قفاهیر بروزن مشاهیر صورت خوب و روی نیکو را گویند و ظاهرا این اشتباه از غلط خواندن شعر نصاب بر او عارض شده در این بیت : ریه شش قفاهیره و وجه روی فخذران عقب پاشنه رجل پای . که قفا بمعنی هیره پس گردن است و این لغتی است در فارسی قدیم و صاحب برهان هر دو کلمه را با یکدیگر ترکیب نموده و یکی پنداشته و آن را بمعنی صورت و روی خوب ظبط کرده است . توضیح ۳ - خستین بار مرحوم ادیب نیشابوری متوجه این معنی شده و هیره بیائ مجهول خواند بمعنی پشت گردن ( برخی هیز بمعنی مخنث را از همین ماده دانند چنانکه پشت نیز بهر دو مهنی مزبور در فارسی استعمال شود ) ( برهان قاطع . ).
گویند که کلمه فارسی است بمعنی پس گردن و قفا و استناد بشعر ابو نصر فراهی کنند که گوید : ریه شش قفا هیره و وجه روی فخذ ران عقب پاشنه رجل پای

دانشنامه عمومی

مایت ها یا هیره ها ( به انگلیسی: mite ) ( هیره واژه ای فارسی و به معنی قفا است. ) موجوداتی میکروسکوپی از شاخه بندپایان و ردهٔ عنکبوتیان هستند. هیره ها به همراه کنه ها به زیرردهٔ کنه ها تعلق دارند. هیره ها از پرگونه ترین و موفق ترین بی مهرگان کره زمین هستند.
بسیاری از گونه های هیره آزادانه در خاک زندگی می کنند ولی شمار زیادی از گونه های هیره نیز به عنوان انگل بر روی گیاهان، جانوران و کپک ها زندگی می کنند. مایت ها اغلب در فضای داخلی اماکنی که هوای مرطوب دارند ( مانند خانه ) ، زندگی می کنند و از مواد آلی موجود در گرد و خاک خانه تغذیه می کنند. قسمت بزرگ این مواد آلی شامل سلول های مرده پوست بدن انسان، قارچ ها و ذرات ریز مواد غذایی پخش شده در سطح خانه و تکه برگ ها است. مایت ها ذرات مرطوب را جذب می کنند. هیره ها اغلب باعث واکنش های حساسیتی مثل آسم می شوند.
هیره ها، یکی از متنوع ترین و گوناگون ترین بی مهرگان امروزی می باشند. آن ها جانداران بسیار ریزی هستند که از محیط برای زندگی و بقای خود استفاده کرده اند و بدون دیده شدن رشد کرده و بیشتر و بیشتر شده اند. بسیاری از آنان در آب و خاک زندگی می کنند. اما آن ها همچنین شمار وسیعی از گونه های انگلی در میان حیوانات زنده و گیاهان نیز می باشند و بعضی از آن ها نیز از قارچها تغذیه می کنند.
هر هیره بالغ هشت پا دارد. در فضای مرطوب در ملحفه ها به میزان ۱۲۰۰۰ هیره در هر گرم از وزن ملحفه ها دیده می شود. طول عمر هیره های موجود در گرد و خاک خانه به طور متوسط معادل ۸۰ روز است که در طی این دوره مایت بالغ روزانه ۱تا ۲ تخم می گذارد. در دمای ۶/۲۶ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۷۵ درصد، تکامل تخم ها حدود سی روز به طول می انجامد.
بهترین مکان برای مبارزه با هیره های موجود در گرد و خاک خانه، اتاق خواب خانه است. این موجودات میکروسکوپی بر روی سلول های مرده پوست که برای آنها یک منبع غذایی است زندگی می کنند.
همچنین، یک گروه تحقیقاتی از دانشگاه منچستر در بالش هایی که بررسی کرده اند ۱۶ نوع قارچ یافته اند. محققان می گویند بالش های پر نسبت به انواع سنتتیک کمتر دارای قارچ به ویژه قارچی که آلرژی را تشدید می کند، هستند. اسپورهای قارچی یافت شده در بالش ها از پوسته های بدن انسان و مدفوع هیره ها تغذیه می کنند. آلودگی قارچی تختخواب و ملحفه اولین بار در دهه ۱۹۳۰ مشخص شد اما از آن پس تحقیق زیادی در این مورد صورت نگرفت. محققان دریافتند هر ۱۰ بالشی که مورد بررسی قرار دادند حاوی تعداد قابل ملاحظه ای از ۴ تا ۱۶ گونه قارچی بودند. قارچ میکروسکپی آسپرژیلوس فومی گاتوس به ویژه در بالش های سنتتیک موجود بود. این قارچ معمولاً به ریه و سینوس حمله می کند و می تواند موجب تشدید آسم هم بشود. همچنین مشخص شده که عامل عفونت در بیماران مبتلا به لوسمی و دریافت کنندگان پیوند مغز استخوان است. موضوع دیگر این بود که در میان گونه های قارچی یافت شده در بالش ها کپک نان نیز به چشم می خورد. برخی از بالش ها هم حاوی انواع قارچی موجود در دیوارهای نمناک بودند. به گفته سرپرست این تحقیق در واقع یک اکوسیستم کوچک در درون بالش های که سر بر آن می گذاریم عمل می کند. وی می گوید از آنجا که افراد یک سوم طول زندگی خود را در حالت خواب می گذرانند و در تماس نزدیک با منبع بزرگ و متنوعی از قارچها نفس می کشند، یافته های فوق به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری های تنفسی به خصوص آُسم و سینوزیت پیامدهای مهمی دربردارد.

دانشنامه آزاد فارسی

هیرِه (mite)
از عنکبوتیانکوچک و از وابستگان هیره ها. برخی هیره ها مردارخوار و بعضی شکارچیان آزادزی اند. برخی انگل اند، ازجمله هیرۀ جرب(Sarcoptes scabiei)، و در پوست جانوران نقب می زنند. این امر در انسان ها موجب خارش و در سگ ها موجب گری می شود. هیرۀ قرمز (Dermanyssns) خون ماکیان و سایر پرندگان را می مکد. بقیه هیره ها انگل گیاهان اند. این جانوران در راستۀ کنه ییانقرار دارند. هیرۀ دروگران، از جنس Trombicnla، در مرحلۀ بلوغ بی ضرر است ولی در مرحله لاروی به انسان و جانوران حمله، پوست آن ها را سوراخ و التهاب شدید ایجاد می کند. هیرۀ عنکبوت سرخ (Tetranychns telarius) به سبب تغذیه از شیرۀ گیاهان از آفت های پر دردسر گلخانه هاست. تعدادی از هیره ها در پنیر، آرد، و سایر مواد غذایی زندگی می کنند. این هیره ها در مرحلۀ لاروی با چسبیدن به مگس ها نقل مکان می کنند. برخی دیگر کلاً در آب زندگی می کنند و بسیاری از آن ها انگل حشرات اند.