معنی نعلبکی | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

نعلبکی. [ ن َ ب َ ]( اِ ) ظرف کم عمق و مدور که استکان چای را در آن گذارند. بعضی این کلمه را مأخوذ از روسی دانسته اند و بعید می نماید؛ مؤلف فرهنگ نظام آرد: «این لفظ در کتاب جواهرنامه محمدبن منصور تألیف قرن نهم هجری قمری آمده ، پس با تلفظ نلبکی و از زبان روسی نیست ». تصور میرود که این کلمه اصلاً نعلکی ، از نعلک + ی ( علامت نسبت ) بوده ، چنانکه در متن برهان قاطع ذیل نعلک آمده است. مرحوم علامه قزوینی نیز در یادداشتهای خود نعلبکی را از همین ماده گرفته اند، اما علت افزودن «ب » معلوم نشد. معرب این کلمه هم در تلفظ عرب معاصر نعلبکی است. ( از حاشیه دکتر معین بر برهان قاطع ص 2148 ).

فرهنگ معین

(نَ بَ ) (اِ. ) ظرفی کوچک و پهن و کمی گود که زیر فنجان یا استکان می گذارند.

فرهنگ عمید

ظرفی شبیه بشقاب کوچک از جنس بلور یا چینی که زیر استکان یا فنجان می گذارند.

فرهنگ فارسی

بشقاب کوچک بلوری یاچینی که زیراستکان یافنجان، میگذارند، نعلکی ونعلک نیزگفته شده است
(اسم ) ۱ - ظرف کم عمق و مدور که استکان چای را در آن گذارند. ۲ - پیاله رکابی : رکابی بر وزن حسابی پیاله و نعلبکی و طبقچه باشد . توضیح بعضی این کلمه را ماخوذ از روسی دانسته اند و بعید مینماید چه [ این لفظ در کتاب جواهر نامه محمد بن منصور تالیف قرن نهم هجری آمده پس با تلفظ نلبکی و از زبان روسی نیست . تصور میرود اصل کلمه نعلکی مرکب از : نعلک ی ( نسبت ) بوده چنانکه در متن برهان قاطع ذیل نعلک آمده . علامه مرحوم قزوینی نیز در یادداشتهای خود نعلبکی را از همین ماده گرفته اند . اما علت افزودن [ بائ ] معلوم نشد . معرب این کلمه هم در تلفظ عربی معاصر [ نعلبکی ] است .

دانشنامه عمومی

نعلبَکی عامیانۀ آن نلبِکی به ابزاری گفته می شود که شبیه بشقاب با مقیاس کوچکتر است و زیر استکان، لیوان، فنجان گذاشته می شود. از آن برای نوشیدن چای یا قهوه به جهت سرد شدن مایع استفاده می شود
نَعلبَکی ظرف کم عمق و مدور که استکان چای را در آن گذارند. بعضی این کلمه را مأخوذ از روسی دانسته اند و بعید می نماید؛ مؤلف فرهنگ نظام آرد: «این لفظ در کتاب جواهرنامهٔ محمدبن منصور تألیف قرن نهم هجری قمری آمده، پس با تلفظ نلبکی و از زبان روسی نیست». تصور می رود که این کلمه اصلاً نعلکی، از نعلک + ی ( علامت نسبت ) بوده، چنان که در متن برهان قاطع ذیل نعلک آمده است. . مرحوم علامهٔ قزوینی نیز در یادداشتهای خود نعلبکی را از همین ماده گرفته اند، اما علت افزودن «ب» معلوم نشد. معرب این کلمه هم در تلفظ عرب معاصر نعلبکی است.