فارسی میانه

لغت نامه دهخدا

فارسی میانه. [ ی ِ ن َ / ن ِ ] ( اِخ ) پارسی میانه یا فارسی میانه ، زبان ایرانی است که در دوره اشکانی و ساسانی در ایران رایج بوده و واسطه زبانهای پارسی باستان و پارسی نو است. میان زبان فارسی میانه که معمولاً آن را پهلوی خوانند و فارسی نو که زبان رایج کنونی است زبان دیگری فاصله نیست. دوره رسمی این زبان نهصد سال است ، یعنی از سال 250 ق. م.با سر کار آمدن نخستین اشک ، سرسلسله اشکانیان که از پارت ( خراسان ) برخاست ، تا 651 م. ( 31 هَ. ق. ) که سال کشته شدن یزدگرد سوم آخرین پادشاه دودمان ساسانی است که از فارس بودند. به این مدت باز باید چند قرن دیگر افزود زیرا در قرن سوم و چهارم هجری نیز چند کتاب بسیار گرانبها به زبان پهلوی نوشته شده و امروز از اسناد خوب و پرمایه این زبان به شمار میرود. از قرن پنجم و ششم هجری و یا پیش تر هم نوشته هایی به زبان پهلوی به ما رسیده اما سستی و نادرستی آنها گویای ساختگی بودن آن است... از پهلوی اشکانیان ( 250 ق. م. تا 224م. ) که دوره آن بیش از 470 سال است ، جز نام چند کس و چند نوشته کوتاه سند کتبی نداریم. آنچه امروز از این زبان در دست داریم از روزگار ساسانیان یا از قرون اول هجری است. این آثار عبارتست از سنگ نبشته ها و سکه ها و نگین ها و مهرها و ظرفها و کتابها، و گمان نمیرود کمتر از ده هزار لغت غیرمکرر در آنها به کار رفته باشد، و این خود گنجینه گرانبهایی است. ( از مقدمه پورداود بر برهان قاطع چ معین صص هفت - نه ). رجوع به پهلوی ، پارسی و فارسی و زبان فارسی شود.

فرهنگ فارسی

پارسی میانه یا فارسی میانه زبان ایرانی است که در دوره اشکانی و ساسانی در ایران رایج بوده و واسطه زبانهای پارسی باستان و پارسی نو است میان زبان فارسی میانه که معمولا آنرا پهلوی می خوانند و فارسی نو که زبان رایج کنونی است زبان دیگری فاصله نیست .

ویکی واژه

پهلوی
پارتی، نسبت داده شده به قوم پارت. پهلوی ممکن است به‌صورت پهلبی همسان پهلبد بوده ولی در هر دو اصطلاح فوق در دوران رونق ادبیات عرب در ایران حرف ه به آنها افزوده شده است. با این اوصاف هنوز با اصطلاح اصلی یعنی پَلهَ فاصله زیادی دارد، و ظاهرا پله به معنی هی کردن اسب است، بدین منوال مراد از پهلوی همان آریاییان اسب‌پرور و اسب‌سوار است.
پادشاهی، سلطنتی.
پهلوانی، قهرمانی.
نام خط و زبان ایرانیان در زمان اشکانیان و ساسانیان.
آهنگی است در موسیقی قدیم.
نوعی سکه طلا مشهور به سکه پهلوی با نقش شاهان پهلوی اول و دوم (آخرین سلسله پادشاهی در ایران).
پهلوی یا پارسی میانه ریشه زبانهای دری و فارسی امروز است.
پهلو با اضافه.