معنی غدیر | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

غدیر. [ غ َ ] ( ع اِ ) آبگیر. آب که سیل سپس گذارد. ( منتهی الارب ). آبگیر و تالاب که آب باران و سیل در آن جمع شود و ماند. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). القطعة من الماء یغادرها السیل ، قیل : هو فعیل به معنی مُفاعَل من غادره ، او مُفعَل من اغدره ، و یقال : هو فعیل به معنی فاعل لانه یغدر بأهله ؛ ای ینقطععند شدة الحاجة الیه. ( اقرب الموارد ). هر آب بارانی که در گودالی جمع شده باشد خواه بزرگ و خواه کوچک ، و به هر حال به تابستان نمی ماند. ( معجم البلدان ). پاره ای از آب که از سیل در جائی فراهم آمده باشد. گَو که آب در آن گرد آید. گو آب در دشت. شَمَر. ( برهان قاطع ذیل شمر ). اِخاذة. ( نصاب ) ( المنجد ). ج ، غُدُر، اغدرة. و گاهی غُدُر جمع غدیر را به تسکین مخفف کنند و غُدر گویند. ( از اقرب الموارد ). صاحب منتهی الارب جمع غدیر را غُدَر نیز آورده است و این اشتباه از متن قاموس روی داده است ولی صاحب تاج العروس گوید: در اصول مصححه از قبیل النهایة و اللسان ثابت شده است که جمع غدیر، غدر به ضمتین است ، مانند طریق و طرق ، سبیل و سبل و نجیب و نجب ، و قیاس همین است :
کس را خدای بی هنری تربیت نداد
بیهوده هیچ سیل نیاید سوی غدیر.منوچهری.از تبش گشته غدیرش همچو چشم اعمشان
وز عطش گشته مسیلش چون گلوی اهرمن.منوچهری.ز ریگ و نقش مار گرد ریگ پُر
غدیرها و آبگیرهای او.منوچهری.دل و دامن تنور کرد و غدیر
سرو و لاله کناغ کرد و زریر .عنصری ( از لغت فرس ).بخار تیره و از ابر دشت مینارنگ
یکی بسان غبار و دگر بسان غدیر.عنصری.راه یکی است و گرد بر گرد بیشه و آبها و غدیرها و جویها. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 466 ).
هرکسی شعر سرایند ولیکن سوی عقل
دُر به خرمهره کجا ماند و دریا به غدیر؟سنائی.گر همی درد عنبرت باید
بحرها هست در غدیر مباش.سنائی.سبک عزم بازآمدن کرد پیر
که پر شد ز سیل بهاران غدیر.سعدی ( بوستان ).آب خوش کو روح را همشیره شد
در غدیری زرد و تلخ و تیره شد.مولوی ( مثنوی ).و دو غدیر است یکی بوم پیر گویند ودیگر بوم جوان ، و بر هر غدیری آتشگاهی کرده است. ( فارسنامه ابن البلخی ص 138 ).

فرهنگ معین

(غَ ) [ ع . ] (اِ. ) آبگیر، تالاب .

فرهنگ عمید

۱. آبگیر، تالاب.
۲. جای جمع شدن آب باران در بیابان.
۳. آب راکدی که از سیل باقی بماند.

فرهنگ فارسی

( اسم ) آبگیری که آب باران و سیل در آن جمع شود و بماند آبگیر تالاب .
مرد بیوفا غادر

فرهنگ اسم ها

اسم: غدیر (پسر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: qadir) (فارسی: غَدير) (انگلیسی: ghadir)
معنی: آبگیر، تالاب، آبگیری است بین مکه و مدینه در ناحیه ی جحفه، روز یا واقعه غدیر که در میان مسلمانان حائز اهمیت است، نام آبگیری میان مکه ومدینه که در آنجا پیامبر ( ص )، علی ( ع ) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] غدیر (ابهام زدایی). غدیر می تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:
[ویکی فقه] غدیر (دیدگاه امیرالمومنین). آیات الهی و روایات بیان شده توسط پیامبر -صلی الله علیه و آله- درمورد امامت و ولایت علی -علیه السلام- و فضائل آن حضرت بی شمار است بطوری که صحابه و غیر صحابی و دوست و دشمن روایت کننده این احادیث هستند. در این بین اهل بیت -علیهم السلام- به عنوان خاندان رسول خدا ومدافعین اصلی به بیان حقائق در صحنه های مختلف پرداخته اند.
امیرالمومنین -علیه السلام- بارها در طول زندگی خود به این حدیث پیامبر -صلی الله علیه و آله- در برابر دوست و دشمن در مورد حق الهی خویش احتجاج و استدلال نموده است که به چند نمونه اشاره می کنیم.
← در حیات پیامبر
۱. ↑ سوره شوری/۴۲، آیه۲۳.
سایت پژوهه
...
[ویکی فقه] غدیر (دیدگاه صحابه). با توجه به اهمیت مساله غدیر در جهان اسلام و تاکید اهل سنت بر این عبارت که صحابه پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) همانند ستارگان هستند، به هر کدام که اقتداء کنید هدایت می شوید، به سخنان عده ای از صحابه درمورد غدیر اشاره می کنیم که تماما از منابع معتبر اهل سنت می باشد و نتیجه گیری منصفانه در مورد تناقضات اهل سنت را بر عهده خواننده محترم می گذاریم.
در این مبحث به سخنان برخی از صحابه درباره غدیر اشاره می شود:
← کلام ابوهریرة
۱. ↑ طبرانی، سلیمان بن احمدطبرانی، المعجم الاوسط، ج۲، ص۲۴، القاهرة، دار الحرمین، ۱۴۱۵هـ ق.۲. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۸۴، بیروت، دار الکتب العلمیه، اول، ۱۴۱۷ه ق.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «غدیر از منظر صحابه».
...
[ویکی فقه] غدیر (دیدگاه قرآن). غدیر خم، مکان بیعت و پیمان امت اسلامی با امامت و ولایت امیر المومنین (ع) است. به همین جهت واقعه غدیر خم همیشه مورد نظر عموم شیعیان و عالمان دینی بوده است؛ زیرا تشیع بر این اعتقاد است که موضوع امامت و خلافت و جانشینی پیامبر اکرم(ص)، با تعیین خداوند و اعلام پیامبرش ثابت میشود بر خلاف اهل سنت که در نوع تعیین امام اختلاف دارند؛ چراکه حداقل ابوبکر و عمر و عثمان به سه صورت متفاوت بر مسند خلافت تکیه زدند. اما سوال مهم این است که کدام یک منشأ قرآنی داشته و کدام یک بر خلاف قرآن کریم بوده است.
با توجه به اهمیت موضوع رخ داده در غدیر خم وتبدیل آن به واقعه غدیر و همچنین اهمیت داشتن این مسأله در جهان اسلام، ابتدا باید به دستورات خداوند و استشهاد پیامبر (ص) و نزول آیات قرآن دراین زمینه توجه داشت؛ چرا که اصولا خداوند و پیامبر اکرم (ص) زمینه این رخ داد بزرگ اعتقادی وتاریخی را رقم زده اند و همچنین به تأیید و نصرت پرداخته اند. به نمونه هایی از این آیات و روایات توجه می کنیم و معتقدیم که خداوند و پیامبر (ص) بیان خویش را برای امامت و رهبری جامعه به خوبی بیان نموده و ما شیعیان به تبعیت از این آیات بر اعتقادمان استوار می مانیم. اکنون به تبیین واقعه غدیر با زبان آیات قرآن که به صورت شأن نزول و یا تأویل و استشهاد بوده و از مهمترین اسناد و مدارک شیعه برای این اعتقاد است، میپردازیم.
آیات سوره عنکبوت
پیامبر اکرم (ص) بعد از اینکه در حجة الوداع، مناسک حج را بطور کامل بجا آورد و آثار جاهلیت را نابود کرد و حجرالاسود را در مکان اصلی خود قرار داد و یک روز در مکه اقامت گزیدند، در این حال جبرئیل، آیات اول سوره عنکبوت را نازل کرد:بسم الله الرحمن الرحیم الم(۱) آیا مردم گمان کردند همین که بگویند:ایمان آوردیم به حال خود رها میشوند و آزمایش نخواهند شد؟!(۲) ما کسانی را که پیش از آنان بودندآزمودیم (و اینها را نیز امتحان میکنیم )باید علم خدا درباره کسانی که راست میگویند و کسانی که دروغ میگویند تحقق یابد (۳) آیا کسانی که اعمال بد انجام میدهند گمان کردند بر قدرت ما چیره خواهند شد؟! چه بد داوری میکنند.
عنکبوت/سوره۲۹،آیه۱
قبل از واقعه غدیر، دستور غیر علنی خداوند برای تعیین جانشینی علی (ع) به پیامبر (ص) داده شد.عایشه و حفصه این خبر را برای پدران خود فاش کردند(درحالی که پیامبر به آنها دستور داده بود که تا قبل از دستور علنی خداوند آن خبر را برای کسی فاش نکنند)و آنها به کمک منافقین دیگر نقشه قتل پیامبر (ص) کشیدند. در این لحظه جبرئیل با این آیات نازل شد:
دیلمی، حسن بن ابی الحسن؛ إرشاد القلوب، انتشارات شریف رضی، ۱۴۱۲ هـ ق، ج ۲، ص ۳۳۰
...