اسکیزوفرنی، که با نام‌های روان‌گسیختگی یا شیزوفرنی نیز شناخته می‌شود، یک اختلال روانی است که با دوره‌های پایدار یا عودکنندهٔ روان‌پریشی مشخص می‌گردد. این اختلال در درجه اول با علائمی چون توهم (به‌ویژه توهمات شنیداری)، هذیان و اختلال در تفکر بروز می‌یابد. علاوه بر این، نشانه‌های دیگری همچون انزوای اجتماعی، کاهش دامنهٔ ابراز هیجانات و بی‌تفاوتی نیز در افراد مبتلا مشاهده می‌شود. روند بروز علائم اسکیزوفرنی معمولاً تدریجی است و اغلب در اوایل دورهٔ بزرگسالی آغاز می‌شود. در بسیاری از موارد، این علائم هیچ‌گاه به‌طور کامل مرتفع نمی‌گردند.
برای تشخیص اسکیزوفرنی، آزمون عینی مشخصی وجود ندارد. تشخیص این بیماری بر اساس رفتار مشاهده‌شده توسط پزشک یا روان‌شناس بالینی صورت می‌گیرد. این فرایند تشخیصی نیازمند جمع‌آوری سابقهٔ فرد، شامل تجارب گزارش‌شده توسط بیمار و همچنین اطلاعات دریافتی از اطرافیان وی است. بر اساس معیارهای تشخیصی DSM-5، پزشکان باید وجود علائم و اختلالات عملکردی را به مدت حداقل شش ماه تأیید کنند، در حالی که طبق راهنمای ICD-11، این دوره به یک ماه کاهش می‌یابد. شایان ذکر است که بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، همزمان از سایر اختلالات روانی نیز رنج می‌برند. این اختلالات همزمان شامل اختلالات مربوط به سوءمصرف مواد، اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس فکری-عملی می‌شود.
