لغت نامه دهخدا
در شب شوال کودکان را تا روز
گاه ببندم شوال و گه بگشایم.سوزنی.از بیم مرا ایدر ریدی به شوال اندر
ای خواهر و خالت غر آخر چه شوال است این.سوزنی.|| کار و عمل و صنعت و پیشه. ( برهان ). کار و عمل و حرفت. ( جهانگیری ) ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). || بمعنی شوات ،که سرخاب باشد و آن نوعی از مرغابی است. ( برهان ) ( از ناظم الاطباء ). بمعنی شوات است و شوالک مصغر آن است. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). شوات. ( جهانگیری ). و رجوع به شوات و شواد و شوار و شوالک شود. || بوقلمون را نیز شوال گویند. ( برهان ). بوقلمون. ( ناظم الاطباء ).
شوال. [ ش َوْ وا ] ( ع اِ ) ماه عید فطر، سمی به لانه وافق ان الابل شالت فیه. ج ، شوالات ، شواویل. ( منتهی الارب ). ماه بعد از رمضان و گاه برای اشاره به معنی وصفی الف و لام در اول آن می آید ( الشوال ). ( از اقرب الموارد ). ماه عید فطر، وجه تسمیه آنکه در این ماه عرب سیر وشکار میکردند و از خانه های خود بیرون میرفتند، مشتق از شول که مصدر است بمعنی برداشته شدن. ( از غیاث اللغات ) ( از آنندراج ). ماه دهم از سال قمری عرب میان رمضان و ذوالقعده. ماه فطر. ماه پس از رمضان و پیش ازذی قعده و هلال آن را به سبزه بینند. ماه قمری عرب پس از رمضان. ( یادداشت مؤلف ). و آن را با صفت مکرم آرند و گویند شوال المکرم. بیستم شوال عید مشروطیت است. در روز بیست وپنجم شوال به قولی روز وفات امام جعفرصادق ( ع ) است. ( یادداشت مؤلف ). ماه دهم از سال قمری. مفسران در تفسیر آیه پنجم از سوره توبه جمله «الأشهر الحرم » را به ماههای شوال و ذوالقعده و ذوالحجه و محرم تفسیر نموده اند و اشهرالحج که در قرآن آمده است به ماههای شوال و ذوالقعده و ذوالحجه تعبیر گردیده است. اعراب دوره جاهلیت بستن زیج را در ماه شوال شوم میدانستند و عایشه برای آنکه این مطلب را بی اساس بنمایاند تأکید نمود که ازدواج وی با پیغمبر ( ص ) در این ماه واقع گردیده است. ( از دائرة المعارف اسلام ): وَعل ؛ نام ماه شوال. ( منتهی الارب ) :
تا چو آدینه بسر برده شد آید شنبه
تا چو ماه رمضان بگذرد آید شوال.فرخی.
