اورانوس

لغت نامه دهخدا

اورانوس. ( یونانی ، اِ ) آسمان. ( ناظم الاطباء ) ( دایرةالمعارف فارسی ).
اورانوس. ( اِخ )3 در دین یونان خدای آسمان ( رب النوع ) و اول فرمانروای جهان ، پسر گایا و پدر تیتانها و سیکلوپها.وی چون از دیدن هیکل کریه فرزندان خود بیزار بود آنها را در تارتاروس محبوس کرد. گایا کرونوس را برانگیخت تا او را معزول کرده و بجایش نشست. از خونش که بزمین ریخت عفریت ها و ارینوئس برخاستند و از آنچه بدریا ریخت آفرودیته بوجود آمد. ( دایرةالمعارف فارسی ).
اورانوس. ( اِخ ) در نجوم هفتمین سیاره ( از لحاظ فاصله از خورشید ) در منظومه شمسی ، پنج قمر دارد ( پنجمین در 1948م. کشف شد ). اورانوس را هرشل کشف کرد ( در 1781 ). مطالعه در اختلالات حرکت آن منجر به کشف نپتون شد. ( دایرةالمعارف فارسی ).

فرهنگ معین

( اُ ) [ فر. ] (اِ. ) اصل واژه لاتینی است . ۱ - هفتمین سیاره از لحاظ بعُد فاصله نسبت به خورشید. ۲ - رب النوع آسمان .

فرهنگ عمید

هفتمین سیارۀ منظومۀ شمسی به نسبت فاصله از خورشید.

فرهنگ فارسی

یکی از سیارات نه گانه منظومه شمسی که از لحاظ بعد فاصله اش نسبت له خورشید در ردیف هفتم پس از زحل قرار گرفته است فاصله متوسط این سیاره تا خورشید ۲۸٠٠٠٠٠٠٠٠ کیلو متر و ۶۳ بار از کره زمین بزرگتر است . کره اورانوس دارای ۴ قمر است که دور آن در گردشند و باسامی : آریل امبریل تیتانیا ابرون خوانده می شود . اورانوس در ۱۳ مارس سال ۱۷۸۱ میلادی بوسیله منجمی به نام هرشل کشف گردید . این سیاره با چشم بدون سلاح بدون زحمت دیده می شود و از ستارگان قدر ششم است و یکدور حرکت انتقالیش بدور خورشید ۸۴ سال طول می کشد . محور حرکت وضعی این سیاره کاملا با مدار حرکت انتقالیش منطبق است و از این لحاظ وضع مشخصی را در منظومه شمسی دارد .
در نجوم هفتمین سیاره در منظومه شمسی پنج قمر دارد .

فرهنگ اسم ها

اسم: اورانوس (دختر) (فرانسوی) (کهکشانی) (تلفظ: oranus) (فارسی: اورانوس) (انگلیسی: oranus)
معنی: نام هفتمین سیاره منظومه شمسی

فرهنگستان زبان و ادب

{Uranus} [نجوم] هفتمین سیاره ازلحاظ فاصله از خورشید که سیاره ای گازی با قطر چهار برابر زمین است و شامل حلقۀ کم نوری از ذرات و تکه های یخ و سنگ است

دانشنامه عمومی

اورانوس هفتمین سیاره از نظر نزدیکی به خورشید و سومین سیاره از نظر اندازه و چهارمین سیاره از نظر جرم در سامانه خورشیدی است. اورانوس هر ۸۴ سال و ۷ روز یکبار به دور خورشید می گردد. همچنین هر ۱۷ ساعت و ۱۴ دقیقه یک دور به دور خودش می چرخد. اورانوس دارای بیش از ۲۷ قمر است که میراندا، آریل، آمبریل، تیتانیا و اوبرون از شناخته شده ترین آن ها هستند. این سیاره را ویلیام هرشل در سال ۱۷۸۱ میلادی کشف کرد.
اورانوس یکی از سیارات هشت گانهٔ منظومهٔ خورشیدی که از لحاظ بُعد فاصله اش نسبت به خورشید در ردیف هفتم پس از کیوان ( زحل ) قرار گرفته است. فاصلهٔ متوسط این سیاره تا خورشید ۲٬۸۶۹٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر و ۱۴٫۵ بار از کرهٔ زمین بزرگ تر است. اورانوس ۲۷ ماه طبیعی دارد. این سیاره با چشم غیرمسلح دیده نمی شود. محور حرکت وضعی این سیاره کاملاً با مدار حرکت انتقالی اش منطبق است. سفرهای اکتشافی به این سیاره کمتر از ده مأموریت بوده که شاخص ترینش مأموریت وویجر ۲ بود که این فضاپیما در ژانویهٔ ۱۹۸۶ به آن رسید.
اورانوس نام یکی از اسطوره های یونانی است که تجسم آسمان ( و بهشت ) محسوب شده و پدربزرگ زئوس و پدر کرونوس می باشد. وی با گایا ( تجسم زمین و مادر اورانوس ) همبستر شد و فرزندان متعددی از وی به دنیا آورد گایا که از این موضوع خسته شده بود از کرونوس ( یکی از فرزندان ) کمک خواست و وی آلت تناسلی اورانوس را با داس برید و به دریا افکند بنابر افسانه ای که بین تاریخ شناسان مورد اختلاف است آفرودیته الهه عشق از عطری ( یا خون ) به وجود آمده است که هنگام افکنده شدن آلت تناسلی اورانوس به دریا، بلند شد.
این سیاره قبل از کشف به صورت یک ستاره در کاتالوگ جان فلاستمد در سال ۱۶۹۰ به عنوان ستاره «۳۴ ثور» ثبت شده بود. اخترشناس فرانسوی پیر لمونیر این سیاره را بین ۱۷۵۰ تا ۱۷۶۹ دوازده بار ( با در نظر گرفتن ۴ شب متوالی ) رصد کرده بود.
ولی توسط ویلیام هرشل و در خانه اش ( اکنون موزه اخترشناسی ) در شهر بث، سامرست و در ۱۳ مارس ۱۷۸۱ رصد شد، و در ۲۶ آوریل ۱۷۸۱ به عنوان دنباله دار گزارش شد. هرشل آن را به عنوان جرمی که در برابر ستارگان اختلاف منظر دارد گزارش داد، او این گونه در ژورنال نگاشت: «در نزدیکی زتا ثور … یا یک سحابی است یا یک دنباله دار». در ۱۷ مارس نگاشت: «به دنبال سحابی یا دنباله دار به این نتیجه رسیدم که دنباله دار است زیرا جایش را تغییر می دهد». و حتی هنگامی که این جرم را به عنوان کشف به انجمن سلطنتی گزارش می داد باز بر این باور بود که دنباله دار است و این عقیده را داشت تا زمانی که به طور مطلق اثبات شد که اورانوس یک سیاره است.
اورانوس (اسطوره). اورانوس ( به یونانی: Οὐρανός, Ouranos ) به معنای آسمان و از ایزد یونانی متناظر با آسمان و بهشت بود. وی از قدیمی ترین ایزدان یونانی بود که توسط گایا به وجود آمد و سپس همسر او گردید. نام او در اولین کیهان شناسی های یونانی به عنوان نخستین فرمانروای جهان آمده است.
دیودور سیلیسی، تاریخ نگار عصر ژولیوس سزار نیز معتقد بود، اورانوس اولین پادشاه اقوام درست کار ساحل بوده است؛ چرا که آن ها را با اجزای مختلف تمدن، از جمله کشاورزی آشنا کرد. بنابر روایتی وی ستاره شناس نیز بوده است که از حرکت ستارگان و اجرام آسمانی موفق به ابداع نخستین تقویم شد. این تقویم ابتدایی، در امور روزانه از جمله کشاورزی مردم آن سرزمین، از اهمیت زیادی برخوردار بود.
گایا، مادر اورانوس، بدون دخالت نر، اورانوس را به وجود آورد و خود او نیز به همسری اورانوس درآمد. در ریگ وداها، به افسانهٔ اورانوس و گایا اشاره مبهمی شده است و این گونه می گوید: آسمان و زمین از گذشته های دور به عنوان زوج نامیرا و دو، نیای جهان به شمار می رفته اند. حتی در افسانه های یونانی روایت می کنند که وقتی کیهان شکل گرفت، هنگامی که نوبت آفرینش انسان شد، گایا اورانوس را به وجود آورد و با او ازدواج کرد.
از وصلت این دو ایزد طایفه ای به نام تیتان ها متولد شدند. آن ها از دوازده تن تشکیل شده بودند که نیمی از آن ها مذکر و نیم دیگر مؤنث بودند.
اوکئانوس، کائوس، هیپریون، کریوس، ایاپتوس، کرونوس، تیا، رئا، فوئبه، تتیس و تمیس، منموزین از جملهٔ آنان بودند نام تیتان ها از اشتقاق واژه ای به معنای ( گستردن و پهن کردن ) آمده زیرا آن ها دست خود را علیه پدر خود دراز و پهن کردند که البته افسانه ای بیش نیست، اما احتمالاً نام آن ها در زبان کرتی به معنای پادشاه آمده است.
آن ها در یونان محترم و نیک دانسته می شدند و انواع هنر و جادو به آنان منسوب می شد. هیپریون یکی از تیتان های برجسته و فرزند اورانوس و گایا بود، او با خواهر خود تیا ازدواج می کند و از ازدواج آن ها خورشید و ماه و سپیده دم ( فلق ) متولد می شوند.
بعد از تیتان ها، سیکلوپ ها از اورانوس و گایا زاده می شوند. آن ها با این که ایزدگونه بودند اما صورت عجیبی داشتند، و فقط یک چشم در وسط پیشانی خود داشتند.
بعد از سیکلوپ ها سه غول به نام های کوتوس، بریارئوس و کیژز متولد شدند؛ که بنابر روایتی صد دست و پنجاه سر داشتند داشتند به همین علت به آن ها هکاتونکیرها یا سنتیمان می گفتند.
اورانوس (فیلم). اورانوس ( انگلیسی: Uranus ) یک فیلم کمدی درام فرانسوی به کارگردانی کلود بری و آرلت لانگمن است که در سال ۱۹۹۰ منتشر شد.
• میشل بلان
• ژرار دوپاردیو
• فیلیپ نوآره
• دانیل پروو
• فابریس لوکینی
• میشل گالابرو
• تیکی اُلگادو
• ونسان گراس
• فلورانس دارل

دانشنامه آزاد فارسی

اورانوس (Uranus)
هفتمین سیاره از جانب خورشید. در ۱۷۸۱، اخترشناس انگلیسی زادۀ آلمان، ویلیام هرشل، آن را کشف کرد. این سیاره دوبرابر دورتر از ششمین سیاره، زحل، است. جرم اورانوس۱۴.۵ برابر جرم زمین است. محور چرخش اورانوس ۹۸ درجه مایل است، از این رو یک قطب آن رو به خورشید قرار می گیرد و فصول آن بسیار نامتعادل است. میانگین فاصلۀ آن از خورشید۲.۹میلیارد کیلومتر؛ قطر استواییاش ۵۰,۸۰۰ کیلومتر؛ دورۀ تناوب چرخشآن۱۷.۲ ساعت؛ طول سالش ۸۴ سال زمینی؛ و دارای جوّی عمیق است که بیشتر از هیدروژن و هلیومتشکیل شده است. سطح آن بیشتر متشکّل از صخره و یخ های گوناگون است و فقط حدود پانزده درصد هیدروژن و هلیوم، و احتمالاً عناصر سنگین تر دارد؛ این امر میانگین بیشترِ چگالی اورانوس را نسبت به زحل توجیه می کند. اورانوس ۲۱ قمر دارد. دَه قمر آن را کاوشگر فضایی ویجر 2 کشف کرد، پنج قمر آن از زمین قابل مشاهده اند و بقیۀ قمرهای آن بعد از ۱۹۹۷ کشف شدند. تیتانیا، بزرگ ترین قمر این سیاره، ۱,۵۸۰ کیلومتر قطر دارد.
حلقه. در ۱۹۷۷ بر گرداگرد استوای این سیاره تعداد یازده حلقۀ باریک را کشف کردند. این حلقه ها را، که از سنگ و غبار تشکیل شده اند، ویجر آشکارسازی کرد. حلقه ها سیاهِ مایل به خاکستری اند و ممکن است از بقایای «قمرک»های پیشینی تشکیل شده باشند که متلاشی شده اند. دورترین حلقه، حلقۀ اپسیلون، ۵۱هزار کیلومتر از مرکز سیاره فاصله دارد و در پهن ترین نقطه به اندازۀ ۱۰۰ کیلومتر گسترده شده است. در ۱۹۹۵، اخترشناسان امریکایی تشخیص دادند که ذرّات حلقه متشکّل از هیدروکربن های بلند زنجیرهاند. آن ها همچنین با مشاهدۀ درخشان ترین ناحیۀ اپسیلون توانستند حرکت تقدیمی۲۶۴روزۀ اورانوس را محاسبه کنند که سریع ترین حرکت تقدیمی شناخته شده در منظومۀ خورشیدیاست. اورانوس میدان مغناطیسی خاصی، با تمایل ۶۰ درجه نسبت به محور چرخش، دارد که به نظر می رسد در حدود یک سوم فاصلۀ مرکز تا سطح جابه جا شده است. اورانوس، برعکس دیگر سیاره ها، جز زهرهو احتمالاً پلوتو، از شرق به غرب می چرخد. آهنگ چرخش جوّ آن به عرض جغرافیایی اش بستگی دارد و از حدود شانزده ساعت در میانۀ عرض های جنوبی، تا بیش از هفده ساعت در استوا تغییر می کند.
اورانوس (اسطوره). اورانوس (اسطوره)(Uranus)
در اساطیر یونان، خدای آغازین آسمان. نامش به معنای «آسمان» است. آفتاب و باران را او پدید آورد. گایا، الهۀزمین، مادر و همسرش بود. کرونوسو سایر تیتانها و کوکلوپها/سیکلوپهای یک چشم و هکاتونخیرههای ۱۰۰ دست فرزندان او و گایا بودند. کرونوس او را از قدرت خلع و عقیم کرد؛ بر اثر ریختنِ خونِ ناشی از جراحت، الهگان انتقام (فوری ها)به وجود آمدند. بنا بر روایات دوره های بعد، آفرودیت، الهۀ عشق، از کفِ حاصل از افتادنِ آلت تناسلی یا ریختن خون او به دریا خلق شد.

ویکی واژه

اصل واژه لاتینی
هفتمین سیاره از لحاظ بعُد فاصله نسبت به خورشید.
رب النوع آسمان.