اسکیزوفرنی
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
حدود ۰٫۳ تا ۰٫۷ درصد از مردم در طول زندگی خود به عنوان بیمار اسکیزوفرنی تشخیص داده می شوند . تخمین ها در سال ۲۰۱۷ حکایت از ابتلای ۱٫۱ میلیون مورد جدید داشته است و در سال ۲۰۱۹ مجموعاً ۲۰ میلیون مورد از این بیماری در جهان وجود داشته است. مردان بیشتر از زنان مبتلا می شوند و سن شروع بیماری در مردان به طور متوسط پایین تر از زنان است؛ اگرچه برخی از تحقیقات گسترده تفاوت جنسیتی در شیوع این اختلال پیدا نکرده اند. علل احتمالی ابتلا به اسکیزوفرنی شامل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی است. عوامل ژنتیکی شامل انواع واریانس های ژنتیکی متداول و نادر است. عوامل محیطی احتمالی شامل بزرگ شدن در شهر، مصرف ماری جوآنا در دوران بلوغ، عفونت ها، سن مادر یا پدر فرد و تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری است. تقریباً نیمی از مبتلایان به اسکیزوفرنی در درازمدت بدون عود مجدد بهبود چشمگیری خواهند داشت و بخش کوچکی از این افراد به طور کامل بهبود می یابند. اما۵۰٪ باقی مانده دچار نقص مادام العمر خواهند بود. در برخی موارد ممکن است فرد به طور مکرر در بیمارستان بستری شود. مشکلات اجتماعی مانند بیکاری طولانی مدت، فقر، بی خانمانی و سوء استفاده از بیمار و بزه دیدگی شایع است. متوسط امید به زندگی افراد مبتلا به این اختلال ۲۰ سال کمتر از جمعیت عمومی است. این مسئله، پیامد افزایش مشکلات سلامت جسمی و میزان خودکشی بالاتر ( حدود ۵٪ ) در بیماران اسکیزوفرنی است. تخمین زده می شود در سال ۲۰۱۵، ۱۷۰۰۰ نفر در سراسر جهان در اثر عواملی که مربوط به اسکیزوفرنی یا ناشی از آن است، جان خود را از دست داده اند. هسته اصلی درمان، مصرف داروهای ضدروان پریشی است که روان درمانی، آموزش شغلی و توان بخشی اجتماعی در کنار آن صورت می گیرد. تا یک سوم از بیماران ممکن است به داروهای ضد روان پریشی نسل اول پاسخ ندهند، در این صورت ممکن است از داروی ضد روان پریشی نسل دو مثل کلوزاپین استفاده شود. در شرایطی که پزشکان تشخیص دهند که خطر صدمه زدن به خود یا دیگران وجود دارد، ممکن است بستری اجباری کوتاه مدت در بیمارستان تجویز شود. توهمه الیزایی را شامل می شود بستری طولانی مدت تنها در تعداد کمی از موارد شدید ابتلا به اسکیزوفرنی استفاده می شود. در برخی از کشورهایی که خدمات حمایتی محدود است یا در دسترس نیست، اقامت طولانی مدت بیشتری در بیمارستان مشاهده می شود.
دانشنامه آزاد فارسی
نام دسته ای از بیماری های روانی حاد، با علایم مشترکی چون توهم، هذیان، افت هیجانی، پریشان فکری، و فرار از واقعیت. مبتلایان را برحسب این که کدام علایم در آنان نمود بیشتری دارد، به چهار گروه اصلی دسته بندی می کنند: ۱. نوع ساده یا نامتمایز، که موجب کاهش تدریجی روابط و علایق خارجی بیمار می شود. در این نوع، هیجانات بیمار بی عمق و تفکر او ساده است و رفتاری کلیشه ای می یابد. ۲. نوع نامنظم (سازمان نایافته) که قبلاً هِبِفرِنیایی نامیده می شد. این نوع سبب بروز واکنش های عاطفی نابه جا، رفتارهای عجیب و احمقانه، هذیان (باورهای کاذب)، و توهم (درک محرک کاذب که وجود خارجی ندارد) می شود. ۳. نوع کاتاتونیایی که با ویژگی هایی چون اختلال بارز روانی ـ حرکتی، شامل بی حرکتی جنبشی، فعالیت حرکتی مفرط، منفی کاری شدید، لالی انتخابی، حرکات ارادی عجیب و غریب، پژواک گویی، یا پژواک کرداری همراه است. بی حرکتی جنبشی ممکن است به شکل کاتالپسی (انعطاف پذیری مومی) یا بُهت کاتاتونیایی ظاهر شود. ۴. نوع پارانویایی، که معمولاً در سنین بالاتر بروز می کند و ویژگی اصلی آن هذیان ها و توهم های شنیداری، و هذیان گویی با تصور توأم با حفظ نسبی کارکردشناختی و عاطفه است. در این نوع اسکیزوفرنی، هذیان ها معمولاً به گزند و آسیب یا بزرگ منشی یا هر دو مربوط است. شخص بیمار امکان دارد علایمی از هر چهار نوع اسکیزوفرنی داشته باشد. اسکیزوفرنی که ممکن است از هر ۱۰۰۰ تن هشت تن را گرفتار کند، شایع ترین بیماری روانی به شمار می آید. بیشتر بیماران بستری شده در آسایشگاه ها و بیمارستان های روانی به اسکیزوفرنی دچارند. این بیماری معمولاً از دورۀ نوجوانی بروز می کند و سیر آن بسیار متغیر است. نزدیک به یک سوم از بیماران کاملاً بهبود می یابند، در یک سوم از آنان بیماری رفت وبرگشت دارد، و یک سوم دیگر نیز به نوع حاد و مزمن آن دچار می شوند. آرای گوناگونی دربارۀ منشأ این بیماری وجود دارد که محور آن ها عوامل کالبدشناختی، زیست شیمیایی، روان شناختی، اجتماعی، ژنتیکی، و محیطی است. با این همه، هیچ یک از آن ها به اثبات نرسیده است. فشارهای زندگی را در شروع اسکیزوفرنی مؤثر دانسته اند.
