لغت نامه دهخدا
- رمح ازنی ؛ نیزه راست منسوب بذی یزن ، و هو ملک من ملوک حمیر. ( مهذب الاسماء ).
ازنی. [ اَ نا ] ( ع ن تف ) نعت تفضیلی از زانی. زانی تر.
- امثال :
ازنی من حَمامَة.
ازنی من سجاح ؛ هی امراءة من بنی تمیم بن مرة کانت ادعت فیهم النبوّة. ثم حملتهم علی ان زفوها الی مسیلمة المتنبی لعنهما اﷲ فوهبت نفسها له فقال لها:
الا قومی الی المخدع
فقد هیی لک المضجع...
و قال الشاعر:
و ازنی من سجاح بنی تمیم
و خاطبها مسیلمة الزّنیم
و أهدی من قطاة بنی تمیم
الی اللؤم التمیمی القدیم.
ازنی من ضیون .
ازنی من قِرَد ؛ زعم الهیثم بن عدی ان قِرَداً اسم رجل من هذیل یقال له قردبن معویة و قال بعضهم ان القرد ازنی الحیوان و زعم ان قرداً ازنی فی الجاهلیة فرجمته القرود.
ازنی من قِطّ.
ازنی من هِجرس ؛ قالوا هو القرد و قالوا هو الدب.
ازنی من هرّ ؛ قال ابن الکلبی هی هرّ بنت یامن الیهودیةمن حضرموت و هی احدی الشوامت بموت رسول اﷲ ( ص ). فاخذها المهاجربن ابی امیة عامل رسول اﷲ فقطع یدها. ( مجمع الامثال میدانی ).
