معنی ساروج‌ | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

ساروج. ( اِ ) آهک خاکستر آمیخته. سارو. چارو. صاروج. ساخن. شاروق :
خونشان کرد به خم اندرو پوشید سرش
پس به ساروج بیندود همه بام و درش.
منوچهری ( دیوان چ 1 دبیرسیاقی ص 131 ).
ز کندن چو گشتندمردان ستوه
پدید آمد از خاک جائی چو کوه
یکی خانه ای کرده از پخته خشت
به ساروج کرده بسان بهشت.( شاهنامه چ بروخیم ج 7 ص 2147 ).رجوع به چارو، سارو و صاروج شود.

فرهنگ معین

(اِ. )مخلوطی است از آهک و خاکستر که در ساختن حوض ،گرمابه و بنای ساختمان به کار می بردند.

فرهنگ عمید

خمیری که از آهک و خاکستر درست می کردند و در ساختمان ها خصوصاً در حوض ها، آب انبارها، و گرمابه ها به کار می رفته، ساخن.

فرهنگ فارسی

( اسم ) مخلوطی است از آهک و خاکستر یا ریگ که در آب بمرور جذب انیدریک کربنیک کند و آهکش به صورت سنگ آهک که محکم و پایدار است در میاید و آن جهت ساختن حوض آب انبار گرمابه و بنای خانه به کار رود سارو . یا ساروج آبی ترکیب نوعی آهک با آب است که حرارت چندانی متصاعد نمیکند و حجمش نیز آن قدرها زیاد نمیشود اگر مواد خارجی آهک بیش از ۵ . / . تا ۶ . / . باشد آهک حاصل تیره رنگ است و با آن ساروج تهیه میکنند .

فرهنگستان زبان و ادب

{cement , cementum} [پزشکی-دندان پزشکی] نوعی مادۀ دندانی (dental material ) که دارای خاصیت چسبندگی است و برای کف بندی و ترمیم دائم یا موقت و چسباندن روکش به کار می رود متـ . ساروج دندان پزشکی dental cement

دانشنامه آزاد فارسی

ملاطی مقاوم دربرابر نفوذ آب، که بیشتر در بناهایی به کار می رفته است که در معرض تماس با آب و رطوبتِ شدید بوده اند، ازجمله آب انبار، پل، بند، و سد. ملاط ساروج از کوبیدن و وَرزدادن مخلوط این مواد حاصل می شود: ده پیمانه گرد آهک شکفته+هفت پیمانه خاکستر الک شده+یک پیمانه خاک رس+یک پیمانه ماسه بادی+سه تا پنج کیلوگرم لویی (گُل جگَن)+آب. لویی، یا گُل جگَن، نوعی گُل نِی است که پُرزهای آن، از جمع شدن و ترکیدن ملاط، پس از خشک شدن جلوگیری می کند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ساروج ملاطی ترکیب یافته از آهک و خاکستر است. از عنوان ساروج در باب صلات سخن رفته است.
سجده تنها بر زمین و آنچه از زمین بروید و خوردنی و پوشیدنی نباشد، صحیح است؛ از این رو، در حال اختیار سجده بر هر آنچه که بر اثر استحاله و دگرگونی در ماهیت از عنوان زمین خارج شده، مانند ساروج صحیح نیست.
برخی، در فرض عدم امکان سجده بر چیزی که سجده بر آن صحیح است، گفته‏اند: در صورت امکان بر پنبه و کتان و با نبود آن بر معدن یا قیر و یا ساروج و با دسترس نداشتن به آن بر پشت دست سجده می‏شود؛ لیکن برخی بر لزوم رعایت ترتیب یاد شده هنگام ضرورت اشکال کرده‏اند.
برخی، سجده بر ساروج را حتی در حال اختیار صحیح دانسته‏اند.