دیفتری
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
دیفتری بیماری شدید و بالقوه کشنده ای است که میزان مرگ و میر آن در کودکان خردسال و افراد مسن زیادتر است. در واقع دیفتری یک کلمه یونانی است و اسم بیماری است که در آن قسمت فوقانی دستگاه تنفسی دچار مشکل می شود و از علایم آن می توان به گلودرد، تب خفیف و مواد و غشاهای چسب ناک بر روی لوزه و حلق و داخل سوراخ بینی اشاره کرد و نوع خفیف آن نیز می تواند به پوست محدود شود. دیفتری باعث زوال در غلاف های عصبی در بخش مرکزی و محیطی دستگاه عصبی که منجر به انحطاط در مرکز کنترل و در نتیجه از دست دادن احساس می شود. دیفتری یک بیماری مسری است که به وسیله تماس فیزیکی مستقیم یا تنفس ذرات معلق در هوا که شامل باکتری های دیفتری باشد انتقال می یابد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته به وسیله واکسیناسیون فراگیر به کلی ریشه کن شده است. برای مثال در طول سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ به طور کلی ۵۲ مورد دیفتری گزارش شده در حالی که در طول سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ فقط ۵ مورد آلودگی به دیفتری گزارش شده است چرا که تمام بچه ها در مدارس توسط واکسن واکسیناسیون می شوند. همچنین واکسیناسیون بزرگسالان نیز انجام شده است به ویژه برای افرادی که به مناطقی سفر می کنند که هنوز دیفتری وجود دارد. اگرچه با افزایش سن تاثیر واکسیناسیون به مراتب کاهش می یابد.
در سال۱۹۲۰ تخمین داده شد که فقط در آمریکا هر ساله ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار نفر به دیفتری مبتلا می شوند وهر ساله حدود ۱۳ الی ۱۵ هزار نفر بر اثر دیفتری جان می سپارند؛ که بیشترین این افراد کودکان بودند. یکی از شیوع های مشهور در آمریکا مربوط به ناحیه نوم آلاسکا در سال ۱۹۲۵ بود که یک بسیج عمومی با ارسال بل سرم برای بیماران همراه بود و هنور هم در جشن سالانه مسابقه ترحم یاد آن نگه داشته می شود.
همچنین دیفتری در خانواده سلطنتی در سده ۱۹ شیوع پیدا کرد و در آن پرانسس الیس دختر ملکه ویکتوریا و همچنین دخترش پرانسس الیس مای در دسامبر و نوامبر ۱۸۷۸ بر اثر دیفتری مردند. در سال ۱۸۸۰ جوزف ادویر یکی از موثرترین راه های مبارزه با دیفتری را در آن زمان کشف کرد. جوزف لوله ای را طراحی کرد که در گلوی افراد قرار می گرفت و آن ها را از خفه شدن نجات می داد. چرا که یک غشای چسبناک مسیر تنفسی بیمارها را مسدود می کند. در سال ۱۸۹۰ پزشک آلمانی بهرینگ یک پادتن را برای دیفتری کشف کرد که باکتری های دیفتری را نمی کشت ولی سم آن ها را خنثی می کرد . بهرینگ کشف کرده بود که که در خون بعضی حیوانات این پادتن وجود دارد او خون حیوانات را گرفت و این ماده را استخراج کرد و اولین جایزه نوبل را در زمینه پزشکی نصیب خود کرد، هم زمان با وی در مرکز علمی پاستور امیل روکس و اجوست نیز پادتن های مشابهی کشف کردند؛ ولی اولین واکسن موفق در سال ۱۹۱۳ توسط او ساخته شد اگرچه هیچ آنتی بیوتیکی تا بعد از اینکه در جنگ جهانی دوم داروی سولفا کشف نشد برای دیفتری ساخته نشد. اسکیک تست در سال های ۱۹۱۰ و۱۹۱۱ اختراع شد این آزمایش تعیین می کند که آیا فرد مستعد دیفتری است یا نه. این نام بعد از سازنده آن ( بال اسکیک ) توسط پزشک متخصص اطفال در آمریکا که بورن نام داشت نام گذاری شد.
دانشنامه آزاد فارسی
کورینه باکتریوم دیفتریه
(یا: خُناق) نوعی بیماری عفونی حاد. تورمی در حلق و حنجره به وجود می آورد (که خطر مرگ براثر خفگی را دربردارد) و غالباً با تنگی نفس، تب، ضعف، کم خونی و رخوت همراه است و منجر به تولید هم زمان سمّی قوی می شود که به قلب و اعصاب صدمه می زند. عامل مولد این بیماری نوعی باکتری با نام کورینه باکتریوم دیفتریه است. درمان آن با داروهای پادزی و ضد سمّ است.
