فراموشخانه اصطلاحی است که در دوران قاجار به فراماسونری اطلاق می‌شد، این واژه به معنای مکانی است که در آن افراد با هدف‌های خاص سیاسی و اجتماعی گرد هم می‌آیند و به تبادل افکار و ایده‌ها می‌پردازند.
تاریخچه فراماسونری در ایران
فراماسونری به‌طور رسمی در ایران در دوران قاجار آغاز شد، نخستین فرد ایرانی که به فراماسونری پیوست، میرزا عسگرخان ارومی افشار بود که در سال ۱۸۰۸ میلادی به عضویت لژ «Philosophic Scottish Rite» در فرانسه درآمد. بعد از او، میرزا ابوالحسن‌خان ایلچی نیز به این تشکیلات پیوست و در واقع آغازگر شکل‌گیری فراموشخانه به عنوان یک انجمن سیاسی اجتماعی بود.
فراموشخانه به عنوان انجمن نوین
میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله در سال ۱۲۳۸ خورشیدی (۱۸۵۹ میلادی) فراموشخانه را تأسیس کرد. این انجمن به دنبال ایجاد تحولی سیاسی و اجتماعی در ایران بود و اعضای آن از اقشار مختلف جامعه تشکیل شده بودند. مرام‌نامه آن تحت تأثیر آموزه‌های لیبرالیسم و اومانیسم اروپای قرن نوزدهم بود و هدف آن تربیت روشنفکرانی برای خدمت به جامعه و پیشبرد نوسازی سیاسی بود.
موج مخالفت‌ها
این انجمن با مخالفت‌های گسترده‌ای از سوی قشرهای سنتی و به ویژه روحانیون، مواجه شد. فعالیت‌های این گروه به دلیل نگرانی‌های حکومت و فشارهای اجتماعی محدود شد و در نهایت به تعطیلی آن منجر گردید.
تاریخ فراماسونری در دوران پهلوی
در دوران محمدرضا پهلوی، فراماسونری به‌طور گسترده‌ای گسترش یافت و لژهای زیادی تأسیس شد. این لژها به‌ویژه در سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۸ فعالیت‌های خود را افزایش دادند. بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، فراماسونری به عنوان یک تهدید معرفی شد و بسیاری از اعضای آن تحت تعقیب قرار گرفتند.