مریم میرزاخانی ریاضی‌دان برجسته ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد بود. او در سال ۲۰۱۴ به دلیل فعالیت‌های علمی خود در زمینه «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای» موفق به کسب مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات به شمار می‌رود و به عنوان نوبل ریاضیات نیز شناخته می‌شود. میرزاخانی نخستین زن و همچنین نخستین ایرانی بود که این جایزه را دریافت کرد.
زندگی و تحصیلات
مریم میرزاخانی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات خود را در دبیرستان فرزانگان تهران ادامه داد و در المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ موفق به کسب مدال طلا شد. او در سال ۱۹۹۹ مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه صنعتی شریف و در سال ۲۰۰۴ دکترای خود را از دانشگاه هاروارد زیر نظر کورتیس مک‌مولن (برنده مدال فیلدز) گرفت.
فعالیت علمی
میرزاخانی در زمینه‌های مختلفی از جمله هندسه هذلولوی، نظریه تایشمولر، نظریه ارگودیک و هندسه سیمپلکتیک فعالیت داشت. او به خاطر دستاوردهایش جوایز زیادی از جمله جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا و جایزه بلومنتال را دریافت کرد.
جوایز و افتخارات
مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴
جایزه ستر (۲۰۱۳)
عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا (۲۰۱۶)
جایزه بریکترو (۲۰۲۰، پس از درگذشت)
درگذشت
مریم میرزاخانی در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ در سن ۴۰ سالگی به علت ابتلا به سرطان پستان در کالیفرنیا درگذشت.
میراث
سالروز تولد او، ۲۲ اردیبهشت، به عنوان روز جهانی زن در ریاضیات نامگذاری شده است. همچنین، به افتخار او جوایز و مکان‌های مختلفی به نام او نامگذاری شده‌اند. به عنوان مثال، جایزه مریم میرزاخانی مرزهای نو برای تشویق زنان در زمینه ریاضیات ایجاد شده است.