گلستان سعدی نوشته شاعر و نویسنده پرآوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری، گلستان سعدی تأثیرگذارترین کتاب نثر در ادبیات فارسی به شمار می‌رود. این اثر در سال ۶۵۶ هجری قمری (۱۲۵۸ میلادی) نوشته شده و شامل مجموعه‌ای از حکایت‌ها و اندرزهای اخلاقی و اجتماعی است.
نگارش
سعدی نگارش گلستان را کمتر از یک سال بعد از تدوین بوستان آغاز کرد. او در دیباچه این کتاب، زمان نگارش را سال ۶۵۶ هجری می‌داند و بیان می‌کند که این اثر را در مدت پنج یا شش ماه نوشته است. او این کتاب را به سعدبن ابوبکر زنگی، ولیعهد جوان فارس تقدیم کرده و ابراز امیدواری کرده که مورد پسند وی واقع شود.
نسخه‌های خطی
قدیمی‌ترین نسخه خطی به جا مانده از گلستان سعدی، نسخه‌ای تذهیب‌کاری شده از یاقوت مستعصمی است که به سال ۶۶۸ هجری بازمی‌گردد. نسخه‌های خطی معتبر دیگری از گلستان نیز وجود دارند که در طول تاریخ مورد بررسی و تصحیح قرار گرفته‌اند.
ساختار و محتوا
گلستان به نثر آهنگین و آمیخته با نظم و در هشت باب نوشته شده است. این کتاب مجموعه‌ای از حکایت‌های مستقل و حاوی اندرزها و جمله‌های قصار است. سعدی در گلستان از پرداختن به تاریخ‌نگاری و تذکره‌نویسی پرهیز می‌کند و صرفاً به بیان امور مربوط به زندگی و منش اشخاص می‌پردازد.
دیباچه
در دیباچه گلستان، سعدی چرایی نگارش کتاب و زمان آن را با گفتاری فاخر و شیرین بیان می‌کند و گلستان را «گلستانی راستین» می‌شمارد که سرما و گرمای روزگار بر آن تأثیری ندارد.
ویژگی‌ها
یکی از ویژگی‌های برجسته گلستان، آهنگین بودن و موسیقی کلام است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند که سعدی با انتخاب کلمات و ترتیب آن‌ها، طنین موسیقی را در نثر خود ایجاد کرده است. سعدی در گلستان به هنر داستان‌گویی و ایجاز توجه ویژه‌ای دارد، به طوری که حکایت‌های او با وجود داشتن پیام‌های تعلیمی، از ملالت خواننده جلوگیری می‌کند.
