واژه نارگیوا (یا نارکیوا) در متون لغوی و پزشکی قدیم فارسی و عربی آمده و معانی متعددی دارد. در سادهترین تعریف، این واژه به غوزه خشخاش سیاه گفته میشود؛ همان دانهی گیاهی که از آن تریاک و داروهای مرتبط به دست میآید. در برخی متون نیز ذکر شده که اگر الف آخر واژه حذف شود، به غوزه خشخاش سفید اطلاق میشود. در زبان عربی، معادل آن را رمانالسعال آوردهاند.
در برخی فرهنگها مانند برهان قاطع و آنندراج، نارکیوا به صورت خاص همان خشخاش سیاه دانسته شده است، اما منابع دیگری مثل تحفه حکیم مؤمن و محیط اعظم آن را گاهی برابر با خشخاش زبدی یا حتی نوعی فلفلالماء معرفی کردهاند. همین اختلاف نشان میدهد که در متون کهن، این واژه دقیقاً یک معنای ثابت نداشته و گاه به انواع مختلف گیاهان اطلاق میشده است.
از نظر ریشهیابی واژه، برخی لغتنامهنویسان مانند دکتر معین اشاره کردهاند که نارکیوا در اصل همان مارکیواست و در برخی نسخههای خطی به شکلهای دیگری چون مارکونا یا مارکمونا نیز ثبت شده است. در زبان فارسی، معنای تحتاللفظی آن انار روباه دانسته شده است، که احتمالاً به شکل و ظاهر غوزه گیاه شباهت داشته است. به همین دلیل، نارگیوا بیشتر یک اصطلاح دارویی و گیاهشناسی کهن است تا واژهای با کاربرد عمومی در زبان امروز.