ناخذای (یا ناخذاة) از واژه‌های معرب‌شده فارسی است و به معنای ناخدا یا صاحب و فرمانده کشتی است. این کلمه در منابع قدیمی فارسی و عربی مانند «ناظم الاطباء» و «آنندراج» به کار رفته و به کسی اشاره دارد که کنترل و هدایت یک کشتی یا ناو را بر عهده دارد. این واژه به‌صورت مرکب و مشتق نیز در زبان عربی استفاده شده است؛ مثلاً فعل «تَنَخَّذَ» به معنای ناخدا شدن یا فرمانده شدن از همین ریشه ساخته شده است. جمع این کلمه «نواخِذَة» است و در متون تاریخی و دریایی معمولاً برای اشاره به فرماندهان کشتی‌ها و ناوگان‌های دریایی به کار می‌رود، که هم جنبه واقعی (فیزیکی) و هم جایگاه اجتماعی و مسئولیتی را شامل می‌شود.