در فرهنگ‌های لغت و متون عروض سنتی، واژه‌ی مُزاحِفات به‌عنوان یک اصطلاح تخصصی به کار می‌رود. این کلمه، جمع مُزاحَف است که خود از ریشه‌ی زَحَف در زبان عربی مشتق شده و در علم عروض بر تغییرات مجاز در ارکان و افاعیل یک بحر شعری دلالت دارد. کاربرد این مفهوم، نشان‌دهنده‌ی ظرافت و انعطافی است که برای ایجاد تنوع در وزن شعر، بدون شکستن ساختار اصلی آن، در نظر گرفته می‌شود.
بر اساس ارجاع داده شده در متن مرجع، برای درک کامل معنای مزاحفات باید به مدخل‌های اصلی‌تر، یعنی مُزاحَف و زِحاف رجوع کرد. زحاف به‌عنوان اصل بنیادین، اشاره به نوعی تصرف و تغییر در هجاها یا بخش‌های ثابت یک وزن عروضی دارد که منجر به ایجاد اوزان گوناگون و زیبا می‌شود. بنابراین، مُزاحِفات، مصادیق و انواع گوناگون این تغییرات را شامل می‌شوند که هر یک نام و قاعده‌ی خاص خود را دارند.
مطالعه‌ی دقیق این مفهوم، برای هر پژوهنده‌ی حوزه‌ی شعر کلاسیک و عروض، امری ضروری است. آگاهی از انواع مُزاحِفات و شرایط اعمال آن‌ها، کلید درک انعطاف پذیری شگفت‌انگیز اوزان عروضی و زیبایی‌شناسی نهفته در ساختار موزون اشعار فارسی و عربی است. این دانش به شاعر و منتقد اجازه می‌دهد تا فراتر از سطح ظاهری ابیات، به لایه‌های عمیق‌تر هنر شاعری وقع بگذارد.
