زایرات، که تلفظ آن با کسر بر روی حرف «ی» (یِ) ذکر شده است، در اصل یک اسم مؤنث جمع در زبان عربی است. این واژه بر اساس قواعد صرفی زبان عربی، جمع مؤنث سالم کلمهٔ «زائرة» محسوب میشود. در زبان فارسی، از آنجا که این کلمه به عنوان یک واژهٔ دخیل و مشتق از ریشهٔ عربی به کار میرود، نقش دستوری آن میتواند به صورت صفت یا اسم به کار رود، هرچند کاربرد اصلی آن در فارسی معمولاً به عنوان اسم جمع به کار میرود. ساختار «ـات» در انتهای کلمه نشاندهندهٔ جمع بستن واژههای مؤنث عربی است.
مفهوم و کاربرد اصلی
با توجه به ساختار دستوری، معنای اصلی زائرات به مفهوم زنانی که زیارت کردهاند یا زنانی که به زیارت میروند بازمیگردد. کلمهٔ زائرة به معنای زن زائر است، بنابراین زایرات اشاره به گروهی از بانوان زائر دارد. این واژه در متون ادبیات کلاسیک فارسی و متون تاریخی که به سفرهای زیارتی بهویژه به اماکن مقدس اسلامی (مانند مکه، مدینه، کربلا یا اماکن متبرکهٔ شیعی) اشاره دارند، به کار میرود. این اصطلاح تأکید بر جنسیت زائران دارد و آنها را از زائران مرد متمایز میسازد.