رگ برآمدگی یا به تعبیر علمی آن آنوریسم (Aneurysm)، در پزشکی به حالتی گفته میشود که در آن دیواره یک رگ خونی یا بخشی از قلب بهصورت غیرطبیعی متورم و بادکنکیشکل میشود. این پدیده زمانی رخ میدهد که لایههای دیواره رگ در اثر ضعف ساختاری یا افزایش فشار خون، توان مقاومت در برابر جریان خون را از دست بدهند و بهتدریج دچار برجستگی شوند. آنوریسم ممکن است در هر نقطهای از بدن ایجاد شود، اما شایعترین محلهای آن شریان آئورت (در قفسه سینه یا شکم)، رگهای مغزی، و گاهی رگهای محیطی پاها است.
علت بروز رگ برآمدگی ترکیبی از عوامل ژنتیکی، فشار خون بالا، تصلب شرایین (سختی رگها) و آسیبهای دیواره رگ است. در بسیاری از موارد، آنوریسم در مراحل اولیه بدون علامت است و تنها با تصویربرداریهای پزشکی مانند سونوگرافی، سیتیاسکن یا امآرآی تشخیص داده میشود. خطر اصلی آنوریسم زمانی است که دیواره متورم رگ پاره شود؛ این پارگی میتواند منجر به خونریزی شدید داخلی و در مواردی حتی مرگ ناگهانی گردد. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و پایش منظم بیماران در معرض خطر، اهمیت فراوانی دارد.
درمان رگ برآمدگی به محل، اندازه و شدت آن بستگی دارد. در موارد خفیف، پزشکان ممکن است تنها با کنترل فشار خون و دارودرمانی وضعیت بیمار را تحت نظر بگیرند. اما اگر آنوریسم بزرگ یا در حال رشد باشد، معمولاً از جراحی باز یا روشهای کمتهاجمی مانند کارگذاری استنت (لوله فلزی درون رگ) استفاده میشود تا از پارگی احتمالی جلوگیری شود. در نهایت، آگاهی از این بیماری و بررسیهای دورهای بهویژه در افرادی که سابقه خانوادگی آنوریسم دارند، میتواند از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کند.