جامعهای که از آرامش، امنیت و رفاه کافی برخوردار باشد، نمونهای از یک جامعه ایدهآل به شمار میرود. جامعهای که در آن امنیت برقرار باشد و مردم احساس آرامش و رفاه کنند، نمونهای ایدهآل است که بهعنوان الگو شناخته میشود. نمونهای از الگوی جامعه ایدهآل در قرآن کریم به این صورت بیان شده است: خداوند مثالی زده است از یک شهر که در آرامش و امنیت زندگی میکرد و روزیاش از هر سو به وفور میرسید. اما این شهر به نعمتهای خداوند کفر ورزید و در نتیجه، خداوند به خاطر اعمالشان، لباس گرسنگی و ترس را بر تنشان پوشاند. کلمه رغد به معنای زندگی فراخ، خوشایند و پاکیزه است. این واژه مثالی است که خداوند متعال آورده و به توصیف قریهای میپردازد که تمامی نیازهای ساکنانش را تأمین کرده و این نعمتها را با فرستادن پیامبری برای آنان به کمال رسانده است. آن پیامبر مردم را به آنچه برای سعادت دنیا و آخرتشان ضروری است، دعوت میکند، اما آنان به نعمتهای او کفر میورزند و او را تکذیب میکنند. در نتیجه، خداوند نعمتش را به عذاب و سختی تبدیل میکند. این مثال هشدار و زنگ خطری است در برابر کفران نعمتهای خداوند پس از آنکه به آنان ارزانی داشته و همچنین کفر به آیات او پس از نزول آنها. در این متن، زمینهسازی برای حلال و حرامهایی که بعداً ذکر میشود، وجود دارد و خداوند از تحلیل و تحریم بدون اجازهاش نهی میکند. تمامی این نکات از سیاق آیات کریمه قابل برداشت است، زیرا هر یک از این آیات به آیه بعدی مرتبط است. برخی نیز بر این باورند که آیه مذکور مثالی کلی نیست، بلکه به وضعیت خاص مکه اشاره دارد؛ جایی که خداوند ساکنان آن را به مدت هفت سال با قحطی و گرسنگی مواجه کرد، زیرا پس از آنکه نعمت را برایشان فراوان کرده بود، به کفران آن پرداختند و پس از فرستادن پیامبری برایشان، او را تکذیب کردند.
اسوه جامعه ارمانی
دانشنامه اسلامی
جامعه ای که امنیت داشته باشد و مردم آن احساس آرامش کنند و رفاه در آن برقرار باشد، همان جامعه آرمانی است که به عنوان یک اسوه تلقی می شود.
← آیه ۱۱۲ سوره نحل
۱. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۲.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۳۶۲، برگرفته از مقاله «اسوه جامعه آرمانی».
...