احضاج

واژه‌ی حِضج در زبان عربی به‌صورت مفرد به‌کار می‌رود و جمع آن اَحاضِج است. این کلمه از ریشه‌ی «ح‑ض‑ج» گرفته شده و در متون کهن عربی دارای معانی متعددی است. کاربرد اصلی آن به معنای حرکت و جنبش، به‌ویژه حرکت پرندگان در آشیانه‌ی خود، ثبت شده است. همچنین در برخی منابع، به معنای تلاش و کوشش برای رسیدن به مقصود نیز آمده است.

صورت جمع این واژه، یعنی حِضَج، در فرهنگ‌نامه‌های معتبر لغت عربی، همچون «لسان‌العرب» اثر ابن‌منظور، مورد اشاره قرار گرفته است. این جمع، از اوزان شناخته‌شده‌ی زبان عربی برای جمع‌بستن کلمات پیروی می‌کند. درک صحیح از این واژه و جمع آن، برای فهم دقیق متون ادبی و تاریخی کهن که به این زبان نگاشته شده‌اند، حائز اهمیت فراوان است. بررسی واژگانی چون حِضج و اشکال جمع آن مانند احاضِج، گویای غنای زبان عربی و دقت نظر ادباء و لغویان در ثبت و ضبط پیچیدگی‌های این زبان است. امروزه، با وجود کاهش کاربرد عملی این قبیل واژگان در محاورات روزمره، مطالعه‌ی آن‌ها برای پژوهشگران حوزه‌ی زبان‌شناسی تاریخی، ادبیات عرب و متون دینی امری ضروری و سودمند به‌شمار می‌آید.

لغت نامه دهخدا

احضاج. [ اَ ] ( ع اِ ) ج ِ حِضج.