عبارت «لحاظ مستعمل» در فارسی یک اصطلاح فقهی و زبان‌شناسی است که به معنای توجه و قصد شخص هنگام استفاده از یک واژه برای رساندن معنا به دیگران است. در واقع، لحاظ مستعمل نشان می‌دهد که وقتی فردی یک لفظ را به کار می‌برد، نه تنها خود کلمه را در ذهن دارد، بلکه هدف و معنایی که می‌خواهد منتقل کند نیز در ذهنش مشخص است. این مفهوم بخشی از «لحاظ لفظ و معنا» است که در فقه و زبان‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد و به نحوه‌ی استفاده صحیح از واژگان برای رساندن مقصود اشاره دارد. لحاظ مستعمل به نوعی بیانگر نیت و قصد گوینده است و نشان می‌دهد که هر واژه‌ای فقط به دلیل استفاده و قصد شخص معنا پیدا می‌کند. در مکالمات روزمره، می‌توان آن را به سادگی به معنای «منظور و توجه گوینده هنگام گفتن یک کلمه» دانست. این اصطلاح برای تحلیل دقیق ارتباط لفظ و معنا و اراده‌ی گوینده در متون دینی، فقهی یا ادبی کاربرد دارد. مترادف مستقیمی ندارد، اما نزدیک به مفهوم «نیت در گفتار» یا «قصد معنایی گوینده» است.
لحاظ مستعمل
دانشنامه اسلامی
لحاظ مستعمل، از اقسام لحاظ لفظ و معنا بوده و عبارت است از توجه نفسانی استعمال کننده در هنگام استعمال لفظ و اراده معنا، زیرا وی قبل از استعمال، لفظ و معنا را تصور می نماید و لفظ را به قصد ایجاد معنا در ذهن مخاطب بکار می برد.
