قاعده لامؤثر فی الوجود الا الله

(الله ذاتى و صفاتى است الله ذاتى واجب الوجود متسجمع جميع صفات كماليه استبسم الله الرحمن الرحيم. الله صفاتى الهيت او است. الهيت به لحاظ تدبير و رب بودناست (الحمد الله رب العالمين ) پس الله در فاتحه تكرار نشد. چنانكه روح انسان را منحيث هو مدبر بدن خود است نفس ‍ گويند ذات واجب الوجود را به لحاظ تدبير و رببودنش در مظاهر غير متناهيش اله گويند. (هو الذى فى السماء اله و فى الارض اله ).

3- اين بزرگواران چنانچه علت غايى عالم مى باشند و عالم براى وجود آنها آفريدهشده واسطه و مجراى فيض نيز مى باشند كه فيض وجود از آنان مرور كرده و به اذن خدابه ديگران مى رسد و اين اصطلاحا فاعل ما به الوجود مى گويند و غير ازفاعل ما منه الوجود است كه بعضى آفريننده و وجود دهنده مى باشد كه جز خداىمتعال آفريننده اى نيست و آفرينش ‍ منحصر به ذات مقدس پروردگار است.

به راستى چگونه يك انسان خاكى با مبدا عالم هستى ارتباط پيدا مى كند؟ و چگونهخداوند ازلى و ابدى و بى نهايت از هر جهت، با مخلوقى محدود و ممكن الوجود رابطه برقرار مى سازد؟ و در لحظه نزول وحى چگونه پيامبر يقين پيدا مى كند كه اين ارتباط ازناحيه او است ؟!

و مقياس براى شناختن اصل معنا (كه گفتيم ) از لوازم زائد بر معناى اصلى، اين است كهآن معنايى كه با بودن آن اسم و عنوان باقى مى ماند و با نبودن آن از بين مى رود، آنمعناى اصلى است، هر چند كه مصاديق آن به خاطر اختلاف خصوصيات مختلف شود و درممكنات مصداقى و در واجب الوجود مصداقى غير آن داشته باشد.

بنابراين كسى كه مظهر صفات و اسماء اوست مى بايست به حكمعقل و برهان منزه و مبرى از كل عيوب و نواقص باشد مگر نقص امكان كه اين از لوازم وجودممكن الوجود است.

پس، فقر و فاقه عبد بكلى سد شود و از دو عالم بى نياز گردد. و البته در اين تجلىخـوف از تـمـام موجودات از او مرتفع شود، و خوف حق تعالى جايگزين آن گردد و عظمت وحـشـمـت حـق سـراسـر قلب را فرا گيرد و از براى غير حق عظمت و حشمت و تصرف نبيند، وحقيقت لا مؤ ثر فى الوجود الا الله را به قلب دريابد.