یکی از جلوه‌های برجسته‌ی تقوا در آموزه‌های قرآنی، موضوع رفع مؤاخذه و بخشایش گناهان گذشته است. بر اساس این اصل، افرادی که دوران غفلت و خطا را پشت سر گذاشته و به سوی ایمان و عمل صالح روی می‌آورند، در صورت تداوم تقوا و نیکوکاری، از مؤاخذه بر اعمال پیشین مصون می‌مانند. این مفهوم، نشان‌دهنده‌ی لطف و رحمت الهی نسبت به بندگان توبه‌کار است که با تغییر مسیر زندگی‌شان، گذشته‌ی آنان نیز پاک می‌شود.
آیه‌ی ۹۳ سوره‌ی مائده به‌روشنی به این مسئله اشاره می‌کند: «بر کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته انجام داده‌اند، گناهی در آنچه [پیش از تحریم] خورده‌اند نیست؛ آنگاه که تقوا پیشه کنند و ایمان بیاورند و کارهای شایسته انجام دهند، سپس تقوا ورزند و ایمان خود را استوار سازند و آنگاه تقوا و نیکوکاری پیشه کنند؛ و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.» این آیه خطاب به مسلمانانی نازل شد که پیش از تحریم شراب، از آن مصرف کرده بودند و نگران عقوبت گذشته خود بودند؛ اما قرآن با شرط تقوا و استمرار در ایمان و عمل صالح، آنان را از هر گونه مؤاخذه‌ای مبرا دانست.
در تفسیر این آیه، علامه طبرسی با اشاره به شأن نزول آن، می‌فرماید: مراد از فیما طعموا همان نوشیدن شراب یا کسب‌های نادرست پیش از حرام‌شدنشان است و اتقوا به معنای پرهیز از این محرمات پس از ابلاغ حکم الهی است. بنابراین، تقوا به‌عنوان عاملی کلیدی، نه‌تنها باعث مصون‌ماندن از مجازات اعمال گذشته می‌شود، بلکه زمینه‌ساز تکامل معنوی و جلب محبت پروردگار است.