بساطت مشتق

گزاره‌ها از جهت بساطت و ترکیب به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند:

مقام عنصريّت است كه زينت بخش بساط جسمانى گشته و آخر مرتبه بساطت و مبداء مرحلهتركيب است.

بر بساطت منشیناد درین توده خاک گرد دردی که ز آمد شد دوران بر خاست

جای نشاط باد بساطت چنانکه هست دارالسلام جنت و دارالامان حرم

براى وصول به چنين قله اى جز هجرت از تركب به بساطت چاره اى نيست و اين هجرتكبرا با هجرت صغرا و وسطا حاصل نمى گردد؛ چنان كه با جهاد اصغر و اوسط پديدنمى آيد، بلكه جهاد اكبر لازم است تا زمينه چنين هجرت كبرايى فراهم گردد.

تا نشستی فانیا از عشق بر خاک سیه شاه وقتی بر بساطت حاجت سنجاب نیست