ایوب بن نوح دراج نخعی

ایوب‌ بن‌ نوح‌ دراج‌ نخعی، از محدثان برجسته و وکلای مورد اعتماد امامان شیعه در قرون دوم و سوم هجری است. وی در خاندانی اهل‌حدیث در کوفه چشم به جهان گشود و از یاران چهار امام معصوم؛ علی‌بن‌موسی‌الرضا، محمد‌بن‌علی‌الجواد، علی‌بن‌محمد‌الهادی و حسن‌بن‌علی‌العسکری (علیهم‌السلام) به‌شمار می‌رود. علاوه بر نقش مهم در نقل و گسترش احادیث، او مسئولیت‌های حساسی مانند وکالت و جمع‌آوری وجوهات شرعی شیعیان را نیز بر عهده داشت.

بر اساس منابع رجالی، از جمله رجال البرقی، تاریخ دقیق ولادت ایوب‌بن‌نوح مشخص نیست؛ اما با توجه به اساتید، شاگردان و امامانی که محضرشان را درک کرده، می‌توان تولد او را در میانه‌های سده دوم هجری در کوفه دانست. پدرش، نوح‌بن‌دراج، خود از محدثان نام‌آور بود و عمویش جمیل‌بن‌دراج نیز از چهره‌های سرشناس حدیثی شیعه به حساب می‌آید. ایوب با کنیه‌ی ابوالحسین و با نسبت‌های نخعی و کوفی شناخته می‌شود.

شیخ‌طوسی در آثار خود، ایوب‌بن‌نوح را در زمرهٔ اصحاب ائمه اطهار (ع) برشمرده و بر مقام والای او در نقل روایات و خدمات دینی صحه گذاشته است. حضورش در محضر این امامان و عهده‌داری مسئولیت‌های مهم، گواهی بر جایگاه بلند علمی و اعتماد ائمه به وی است. تلاش‌های پیگیر او در فراگیری معارف اسلامی، از عشق عمیقش به مکتب اهل‌بیت (ع) و کوشش در جهت نشر آموزه‌های آنان حکایت دارد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ایوب بن نوح دراج نخعی یکی از محدثان بزرگ شیعه که رسالت نقل احادیث امامان را بر دوش می کشیده است. او در شمار یاران حضرت رضا (علیه السّلام) و حضرت جواد (علیه السّلام)، و حضرت هادی (علیه السّلام) و حضرت عسکری (علیه السّلام) به شمار می رود. او سمت وکالت و مسئولیت امور مالی و اخذ وجوهات شرعیه شیعیان را نیز از ناحیه امام هادی و امام عسکری (علیه السّلام)، عهده دار بود.
این نوشتار، به معرفی سیمای تابناک یکی از محدثان بزرگ شیعه می پردازد که رسالت نقل احادیث امامان را بر دوش می کشیده است. دربارۀ تاریخ ولادت او، به طور دقیق نمی توان سخن گفت، ولی از راه شناخت امامانی که او یکی از اصحاب آنان بوده و با توجه به استادان و شاگردانش، می توان گفت که ایوب بن نوح در اواسط سده دوم هجری در شهر تاریخی و محدث پرور کوفه در خانه محدث بزرگ نوح بن درّاج پا به عرصه هستی نهاد. پدرش نام ایوب را برایش برگزید. لقب او نخعی و کنیه اش ابوالحسین است و چون در شهر مزبور ولادت یافت، به کوفی نیز اشتهار دارد.
احمد بن ابی عبدالله بن خالد برقی، رجال برقی، ص۵۷، چاپ دانشگاه تهران، سال ۱۳۴۲ش.
در این خاندان نام دو شخصیت ارزنده دیگر دیده می شود: یکی، نوح بن درّاج که پدر ایوب است و دیگری، جمیل بن درّاج که برادر نوح است.
← نوح بن درّاج
اینک به شرح زندگی و حالات ایوب بن نوح باز می گردیم. این راوی ولامقام کوفی، در آن شهر زاده شد و مراحلی از عمر خود را در آنجا سپری کرد و از محضر بزرگان و حدیث شناسان آن سامان بهره برد، ولی گویی از عطش و عشق سرشار به فهمیدن بیشتر و یادگیری آموزه های دینی جز در آستانه مکتب امامان معصوم کاسته نمی شد و چنین بود که با کوشش، تلاش و همراهی توفیق و لطف حق تعالی، شایستگی آن را یافت که محضر چهار تن از پیشوایان بزرگ خاندان عصمت و طهارت را درک کند و توفیق صحابی بودن و وکالت از سوی آنان را از آن خود سازد.این شیخ طوسی است که در میراث گران بها یش، او را در شمار یاران حضرت رضا (علیه السّلام) و حضرت جواد (علیه السّلام)، و حضرت هادی (علیه السّلام) و حضرت عسکری (علیه السّلام) به شمار می رود.
محمد بن حسن طوسی، رجال طوسی، ص۳۶۸.
...

جمله سازی با ایوب بن نوح دراج نخعی

در ازل، رزاق روزی ده، ز خوان فیض خویش جسم ایوب از برای قوت کرمان آفرید
وی خدیو صبر فرمایان که می‌باید تو را بینوائی بر در از ایوب صبر اندوزتر
صبر ایوب طلب کن که ز کرمان خطرست کشتی نوح بدست آر که طوفان بلاست