ولادت امام باقر علیه السلام در حدود سال 676 میلادی (تقریباً 57 هجری قمری) در مدینه اتفاق افتاد. نام کامل او محمد بن علی الباقر است و او پنجمین امام از دوازده امام شیعه به شمار میآید. لقب «الباقر» به معنای «کسی که علم را شکافته و گسترش میدهد» است و به شهرت او به عنوان یک عالم دینی اشاره دارد.
زندگینامه و ویژگیها
امام باقر فرزند امام زین العابدین (علی بن حسین) و نوه امام حسین (علیه السلام) است. او در دوران کودکی، شاهد واقعه عاشورا و نبرد کربلا بود که در آن جدش امام حسین و بسیاری از اعضای خانوادهاش به دست نیروهای یزید بن معاویه به شهادت رسیدند. این تجربه تلخ تأثیر عمیقی بر زندگی او گذاشت و او را به یکی از شخصیتهای مهم تاریخ اسلام تبدیل کرد.
پس از درگذشت پدرش در حدود سال 712 میلادی، امام باقر به عنوان امام بعدی شناخته شد. او در دوران امامت خود، که حدود بیست سال به طول انجامید، به ترویج علم و دانش دینی پرداخت و پایههای فقه و اصول اعتقادی شیعه دوازدهامامی را بنا نهاد. او همچنین به عنوان پدر فقه اسماعیلی و زیدی شناخته میشود و تأثیرات قابل توجهی بر تفسیر قرآن و علم حدیث گذاشت.
زندگی علمی و سیاسی
این امام بزرگوار زندگی علمی و پرهیزگاری را در مدینه گذراند و با جذب تعداد زیادی از پیروان و دانشجویان، به گسترش علم و دانش دینی پرداخت. او به دلیل شرایط سیاسی زمانهاش، به ویژه تحت فشارهای امویان، بیشتر بر روی آموزش و ترویج علم تمرکز کرد و به فعالیتهای سیاسی مستقیم نپرداخت. با این حال، او همواره تحت نظر و آزار امویان، به ویژه خلیفه هشام بن عبدالملک قرار داشت.
درگذشت
امام باقر علیه السلام در حدود سال 732 میلادی (113 هجری قمری) به طرز مشکوکی به وسیله سم به شهادت رسید. او در قبرستان بقیع در مدینه دفن شده است، اما مقبرهاش در طول تاریخ دو بار به وسیله وهابیها تخریب شده است. پس از او، فرزندش امام جعفر صادق (علیه السلام) به امامت رسید و به توسعه بیشتر فقه و اعتقادات شیعه پرداخت.