تحف العقول عن آل الرسول (صلی الله علیهم) اثری ارزشمند از ابو محمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی، یکی از علما و فقهای برجسته شیعه در قرن چهارم هجری است. این کتاب مجموعهای از سخنان حکمتآمیز و نصایح پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت ایشان(ع) را گردآوری کرده است. نویسنده درباره انگیزه خود از نگارش این کتاب چنین بیان میکند: پس از مشاهده اینکه علمای شیعه آثار فراوانی درباره فقه و مباحث حلال و حرام تألیف کردهاند، تصمیم گرفتم اثری فراهم آورم که در آن سخنان حکمتآموز و موعظههای پیامبر گرامی اسلام و خاندان ایشان جمعآوری شده باشد، بهطوریکه هم گنجینهای برای مراجعه خودم باشد و هم منبعی برای علاقهمندان به خاندان رسالت.
این کتاب شامل موضوعات متنوعی از جمله وصیتهای پیامبر اکرم به حضرت علی(ع)، معاذ بن جبل، و دیگران است. یکی از ترجمههای برجسته این اثر، ترجمه آیتالله احمد جنتی است که با وجود دقت قابل توجه، همچون ترجمه کمرهای به ادبیات عصر حاضر کاملاً هماهنگ نیست و نیازمند بازنویسی است. این ترجمه در چاپ دوم خود برخی تغییرات را تجربه کرده است؛ از جمله استفاده از متن معرب و نسخه جدید التصحیح، بازبینی مترجم، دقت بالا در ویرایش و اصلاح، و تنظیم متن اصلی و ترجمه بهگونهای که هر پاراگراف در متن عربی دقیقاً با ترجمه فارسی متناظر باشد. این ویژگی سبب میشود خوانندگانی که تسلط کافی بر زبان عربی ندارند بتوانند بهراحتی بخش موردنظر خود را پیدا کنند.
البته هماهنگ کردن هر پاراگراف عربی با ترجمه فارسی گاهی چالشهایی ایجاد کرده و تا حدی به زیبایی و نظم صفحات آسیب رسانده است، زیرا برخی جملات عربی با تعداد بیشتری کلمات و برخی دیگر با کلمات کمتری قابل ترجمهاند؛ بنابراین حجم متن عربی و ترجمه فارسی همیشه یکسان نیست. با این وجود، مزیت ناشی از قرار گرفتن هر پاراگراف ترجمه مقابل متن عربی، برای خوانندگان بیشتر از آن بوده است که مترجم بخواهد زیبایی صفحهبندی را اولویت قرار دهد.