درباره سوره ق

معرفی و مفهوم کلی

سوره «ق» یکی از سوره‌های قرآن است که با حرف مقطعه «ق» آغاز می‌شود و به همین سبب نامگذاری شده است. محور اصلی این سوره، یادآوری معاد و روز قیامت است و به مخاطب هشدار می‌دهد که زندگی دنیوی پایان ندارد و هر انسانی باید پاسخ اعمال خود را بدهد. در کنار این موضوع اصلی، اشاره‌هایی به سرنوشت عبرت‌آموز اقوام گذشته و نشانه‌های آفرینش جهان نیز آمده است که هدفشان تقویت ایمان به زندگی پس از مرگ است.

محتوای سوره و آموزه‌ها

سوره ق با تأکید بر معاد، به مسائلی مانند بازگشت انسان پس از مرگ، ثبت اعمال و اقوال، و حوادث روز قیامت می‌پردازد. این سوره همچنین از طریق یادآوری خلق نخستین و زنده شدن زمین‌های مرده با نزول باران، دلیل‌های عقلی بر معاد ارائه می‌دهد. در کنار این، سرنوشت اقوام طغیانگر گذشته مانند فرعون و عاد یادآوری شده تا عبرتی برای شنوندگان باشد و ایمان به خدا و توجه به او تقویت شود.

فضائل و جایگاه سوره

سوره ق از نظر فضائل معنوی اهمیت ویژه‌ای دارد و در روایات آمده است که خواندن آن در نمازهای واجب و نافله، آسان شدن مرگ و تسهیل حساب اعمال را به همراه دارد. این سوره مکّی است و زمان نزول آن بین هجرت مسلمانان به حبشه و اسراء بوده است. در مصحف، سوره پنجاهم است و به سبب موضوع محوری خود یعنی معاد، به‌عنوان یک پاسخ دائمی به انکار مشرکان و یادآوری ایمان و توحید برای بندگان جایگاه ویژه‌ای دارد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سوره ق پنجاهمین سوره قرآن است و بستر کلی این سوره، معاد و احوال قیامت است و در کنار این مسئله از خلقت انسان تا مرگش و پس از مرگ و بعضی از پدیده های آفرینش سخن به میان آورده است.
در بیانی تفصیلی، این سوره مساله دعوت اسلام را بیان می کند. و به آنچه در این دعوت است اشاره می کند، یعنی انذار به معاد و انکار مشرکین به معاد، و تعجبی که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمی و خاک شدنش چگونه دوباره زنده می شود و به همان صورت و وضعی که قبل از مرگ داشت برمی گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد می کند به این که علم الهی محیط به ایشان است، و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آن ها- چه خردش و چه کلانش- از قلم آن کتاب نیفتاده نزد او است. آن گاه این منکرین را تهدید می کند که اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امت های گذشته و هلاک شده آمد.و آن گاه برای بار دوم باز به علم و قدرت خدای تعالی پرداخته از راه تدبیری که در خلقت آسمان ها و آراستن آن با ستارگان بی حرکت و با حرکت و تدابیر دیگری که به کار برده و نیز تدبیری که در خلقت زمین به کار برده و آن را گسترده و کوه های ریشه دار در آن جایگزین ساخته، گیاهان نر و ماده در آن رویانیده و نیز به این که آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تامین نموده و زمین را با آن آب زنده کرده است، علم و قدرت او را اثبات می کند.و به همین منظور، به بیان حال انسان می پردازد که از اولین روزی که خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شدید و دقیق قرار دارد، حتی یک کلمه در فضای دهانش نمی آورد، و از این بالاتر یک خاطره را در دلش خطور نمی دهد، و نفسش آن را وسوسه نمی کند، مگر آن که همه اش را ثبت می کنند. و آن گاه بعد از آن که مرد با او چه معامله ای می شود و بعد از زنده شدنش برای پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آن که از حساب فارغ شود، یا به آتش در آید اگر از تکذیب کنندگان حق باشد، و یا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقین باشد.
برخی آیات برجسته
زمینه گفتار در این سوره مساله معاد است، و یکی از آیات برجسته آن آیه «لقد کنت فی غفلة من هذا فکشفنا عنک غطاءک فبصرک الیوم حدید» و یکی دیگر آیه « نقول لجهنم هل امتلات و تقول هل من مزید »و یکی هم آیه «لهم ما یشاؤن فیها و لدینا مزید» است.
ویژگی های سوره ق
۱. این سوره ۴۵ آیه، ۳۵۷ یا ۳۷۵ کلمه و ۱۴۹۴ یا ۱۵۰۷ حرف دارد.۲. در ترتیب نزول، سی و چهارمین و در ترتیب مصحف پنجاهمین سوره است.۳. پس از سوره مرسلات و پیش از سوره بلد و پیش از هجرت در مکه نازل شد؛ اما برخی آیه ۳۸ آن را مدنی دانسته اند.۴. از نظر کمیت، از سوره های مفصل و از نوع طوال (حدود نیم حزب قرآن) است.۵. بیست و هشتمین سوره ای است که با حروف مقطعه آغاز می شود.۶. گفته اند دو آیه منسوخ دارد.چون این سوره با حرف مقطعه و نورانی ((ق)) آغاز شده، به همین عنوان هم نام گرفته شده است.نام دیگر این سوره « باسقات » به معنای شیء بلند و مرتفع است که در آیه ده این سوره آمده است.
مطالب سوره ق
...
[ویکی شیعه] سوره قاف پنجاهمین سوره و از سوره های مکی قرآن که در جزء ۲۶ قرآن جای گرفته است. این سوره را «ق» می نامند، زیرا با آیه «ق وَالْقُرْ آنِ الْمَجِیدِ» (قاف، سوگند به قرآن مجید) آغاز می گردد. مسأله معاد و تعجب کافران از زنده شدن مجدد مردگان و مسأله نبوت و همچنین توحید و قدرت الهی از موضوعات مطرح شده در آن است. از آیات مشهور این سوره آیه ۱۶ است که خدا را به آدمی از شاهرگش نزدیک تر می داند. این سوره از نظر حجم از سوره های مفصلات قرآن به شمار می رود. در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر(ص) آمده هر کس سوره ق را قرائت کند خداوند سختی ها و سکرات مرگ را بر وی آسان می کند.
تعداد آیات آن ۴۵ آیه است. دارای ۳۷۳ کلمه و ۱۵۰۷ حرف است. از نظر حجم از سوره های مفصلات قرآن و در حدود نیم حزب قرآن است.
به ترتیب مصحف پنجاهمین، و به ترتیب نزول، سی و چهارمین سوره قرآن، و مکی است.
[ویکی اهل البیت] سوره ق پنجاهمین سوره از قرآن است و دارای 45 آیه است.
سوره «ق» مکی است. حسن گوید: این سوره مکی است غیر از آیه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» (آیه 38) تا «وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ».(آیه 39)
و معدل از ابن عباس نقل کرده است که این سوره مکی است، بغیر از آیه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» تا آخر آیه.
این سوره در ترتیب مصحف پنجاهمین سوره و در ترتیب نزول سی و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره مرسلات و پس از آن سوره بلد نازل شده است.
سوره (ق) به اجماع مفسّرین چهل و پنج آیه می باشد.
ابی بن کعب از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت می کند که فرمودند: هر کس سوره «ق» را بخواند خداوند سکرات موت را بر او آسان سازد.
ابوحمزه ثمالی از حضرت باقر علیه السلام روایت کرده است که فرمودند: هر کس به طور مداوم در نمازهای فریضه و نافله خود سوره «ق» را بخواند، خداوند روزی او را وسعت داده، کتابش را بدست راستش داده، حساب آسانی از او خواهند کشید.
این سوره مساله دعوت اسلام را بیان می کند. و به آنچه در این دعوت است اشاره می کند، یعنی انذار به معاد و انکار مشرکین به معاد، و تعجبی که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمی و خاک شدنش چگونه دوباره زنده می شود و به همان صورت و وضعی که قبل از مرگ داشت برمی گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد می کند به این که علم الهی محیط به ایشان است، و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آنها- چه خردش و چه کلانش- از قلم آن کتاب نیفتاده نزد او است. آن گاه این منکرین را تهدید می کند به اینکه اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امت های گذشته و هلاک شده آمد.

سوره ق

دانشنامه اسلامی

جمله سازی با سوره ق

معنی کلمه برصوما زامر

معنی کلمه هبوله

معنی کلمه کرکرچال

معنی کلمه ابشخور

معنی کلمه شمریدن

معنی کلمه قرائتی

معنی کلمه ماچه

معنی کلمه فرج زنجانی

معنی کلمه گوتمه

معنی کلمه کونی

معنی کلمه حسبی الله و نعم الوکیل

معنی کلمه فاب