ابن ابی الدنیا با نام کامل ابوبکر عبدالله بن محمد بن عبید قریشی، در سال ۲۰۸ هجری قمری به دنیا آمد و در حدود سال ۲۸۱ هجری قمری درگذشت. او از راویان و محدّثان برجسته‌ی عصر عباسی بود و در عین حال به عنوان واعظی مشهور شناخته می‌شد. شخصیت او به سبب زندگی ساده، پرهیزکاری و گرایش شدید به زهد و ورع در میان هم‌عصرانش احترام ویژه‌ای داشت.
او حدیث را از گروهی از محدثان بزرگ زمان خود مانند محمد بن حسین برجُلانی و علی بن جعد جوهری فرا گرفت و بعدها شاگردانی برجسته از محضرش بهره بردند. کسانی چون حارث بن ابی اسامه و محمد بن خلف وکیع روایت‌های او را نقل کرده‌اند. این گستردگی ارتباط علمی نشان‌دهنده‌ی جایگاه معتبر او در حوزه‌ی روایت و حدیث است و سبب شد آثارش نفوذی پایدار در فرهنگ دینی و اخلاقی مسلمانان داشته باشد.
ابن ابی الدنیا نویسنده‌ای پُرکار بود و کتاب‌های متعددی در حوزه‌ی اخلاق، زهد، حدیث و معارف اسلامی نگاشت. آثاری چون مکایدالشیطان، ذمّ الملاهی، العقل و فضائله و الفرج بعد الشدة بیانگر توجه او به تهذیب اخلاق و تربیت معنوی است. نوشته‌های او تلفیقی از روایت، شعر و اندرز بوده و بسیاری از آنها در کتابخانه‌های معتبر جهان باقی مانده است. میراث علمی او امروز هم گواه جایگاهش در میان عالمان و واعظان دوره‌ی عباسی است.
