کریستن سن ارتور امانویل

[ویکی نور] کریستن سن آرتور امانویل. آرتور کریستین سَن، مستشرق دانمارکی در 31 دسامبر 1875 میلادی در کپنهاک، پایتخت دانمارک به دنیا آمد.
وی در دوران تحصیل در دوره متوسطه به زبان شناسی و امور مشرق علاقه مند شد و پس از فراگیری زبان فرانسه و لاتین و تاریخ، به آموختن زبان های فارسی، عربی، سانسکریت و ترکی پرداخت. کریستین سن پس از پایان تحصیلات دانش گاهی اش، برای گرد آوری موادی برای رساله دکتری خود در باره عمر خیام نیشابوری، به کتاب خانه های لندن، پاریس و اسپانیا و دیگر جاها سفر کرد و برای نخستین بار با ساختمان ها و آثار تمدن شرق و اسلامی در اسپانیا روبه رو شد. وی در 1914 به ایران آمد و در باره فرهنگ، دین و زبان این کشور، به پژوهش و نگارش پرداخت. دست آورد این سفر و دیگر سفرهای وی به ایران، کتاب ها و آثار فراوانی در باره لهجه ها و فرهنگ مردم ایران است.
کریستین سن در مطالعات لهجه شناسی خود، فقط از نظر زبان شناسی به لهجه ها نمی نگریست، بلکه در پژوهش های خود، مسائل و دگرگونی های تاریخی و قومی را نیز در نظر می آورد و هدفش این بود که صورت کنونی لهجه های مختلف را با بررسی دقیق، تصویر کند و درک روشنی از وضع تحول و تطور زبان های مادی، پارتی، فارسی باستان، فارسی میانه و زبان ساسانیان به دست آورد. بیش از سی صد کتاب، رساله و مقاله از پروفسور کریستین سن بر جای مانده است که تتبّعات انتقادی بر رباعیات خیام، شعرا و فلاسفه اسلامی، داستان بهرام چوبینه و ایران در زمان ساسانیان از آنهایند.
وی سرانجام در سی ام مارس 1945، پس از نزدیک به نیم قرن تحقیق در باره تاریخ و فرهنگ ایران، در هفتاد سالگی درگذشت.
مقدمه مترجم و دیباچه نویسنده کتاب.
یغمایی، حبیب (آبان 1352)، «از یادداشت های یک استاد در باره رشید یاسمی»، یغما، شماره 302.

💡 در دانمارک علاوه بر تاریخ و ادبیات کهن فارسی، به فولکلور و ادبیات عامیانه ایرانی نیز توجه کرده‌اند و حتی برخی پژوهشگران به زبان‌های محلی مثل کردی پرداخته‌اند. برخی ایران‌شناسان دانمارکی مانند کریستن سن بارها به ایران سفر کرده‌اند و عضو فرهنگستان ایران نیز بوده‌اند.

💡 کریستن سن در کتاب «نخستین انسان و نخستین شهریار» در روایات داستانی ایرانی بسیاری از این داستان‌ها را در تطبیق و شواهد ارائه داده‌است. رقص و شادی بر گرد آتش مراسم همگانی و اشتراکی اصل شادمانی و سرور همراه با باده نوشی، پشته‌های بزرگ هیمه و آتش در بلندی‌ها آتش‌بازی و راندن جانوران موذی در آتش از موارد اشتراک این جشن‌ها بوده‌است.