پیمان آخال نام پیمانی است که در سال‌های ۱۲۹۹–۱۳۰۷ قمری (۱۸۸۲–۱۸۹۰ میلادی) به منطقه‌ای از استان ماوراءالخزر اشاره داشت. این ناحیه امروزه بخشی از عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان کنونی، را تشکیل می‌دهد. واژهٔ آخال نام محل و «تِکّه» یا «تَکّه» نام یکی از قبایل ترکمن ساکن در آن سرزمین است.
این پیمان شامل یک مقدمه و نه ماده بود. در مادهٔ اول، نقاط و مسیر عبور خط مرزی مشخص شد و در مادهٔ دوم پیش‌بینی گردید که نمایندگان ایران و روسیه بر اساس فصل اول، خط سرحدی را به‌صورت شفاف‌تری ترسیم و علائم مرزی را نصب کنند. در مادهٔ سوم مقرر شد که قلعه‌های گرماب و قلقلاب واقع در دره‌ای که رود آن به اراضی ماوراءالخزر می‌ریزد، در شمال خط مرزی قرار دارند و دولت ایران متعهد شد این قلعه‌ها را ظرف یک‌سال از تاریخ مبادلهٔ قرارنامه تخلیه کند. با این حال، دولت ایران حق داشت ساکنان این مناطق را به خاک خود منتقل کند. در مقابل، دولت روسیه متعهد شد در آن نقاط استحکاماتی نسازد و خانواده‌های ترکمن را در آنجا اسکان ندهد. هزینهٔ انتقال این خانوارها که بالغ بر یک‌هزار و دویست تومان بود، از خزانهٔ دولت ایران پرداخت شد و پس از اسکان آنان در روستاهای مرزی ایران، این مناطق تحت نظارت کمیسیون مشترک به روسیه تحویل داده شد.
اوج تسلط روس‌ها و ضعف حکومت قاجار در مادهٔ چهارم این عهدنامه نمایان است. بر اساس این ماده، با توجه به آن که منبع رود فیروزه و برخی رودها و انهار آبرسان به ایالت ماوراء‌بحر‌خزر در خاک ایران قرار داشت، دولت ایران متعهد شد از ایجاد روستاهای جدید در مسیر این رودها از منبع تا خروج از خاک ایران جلوگیری کند، به اراضی کشاورزی موجود توسعه ندهد و نیز بیش از مقدار لازم از آب برای اراضی تحت کشت استفاده نشود.
