رجاء بن ابی ضحاک

[ویکی شیعه] رجاء بن ابی ضحاک مأمور همراهی امام رضا(ع) از مدینه به مرو بود. همراهی و عملکرد وی بازتاب فراوانی در منابع متقدم داشته است. وی در طول سفر، رفتار امام را زیر نظر داشته و گزارش هایی را در این زمینه به مأمون داده است. وی از دولت مردان عباسی است که در زمان حکومت خلفایی چون مأمون عباسی، معتصم و واثق مسئولیت هایی چون دیوان خراج را عهده دار بود.
رجاء بن ابی ضحاک از دولت مردان عباسی است که در زمان مأمون و سپس در عهد معتصم و واثق مسئولیت هایی را عهده دار بوده است. رجاء از اهالی جرجریا بود و با فضل بن سهل وزیر مأمون خویشاوند بوده است. در برخی منابع او را پسرعمو یا خواهرزاده فضل دانسته اند.
از تاریخ تولد رجاء بن ابی ضحاک اطلاعاتی در دست نیست؛ اما تاریخ مرگ وی را سال ۲۲۶ق ذکر کرده اند. بدین سان که پس از اختلافات و مشاجره هایی که با علی بن اسحاق مسئول تدارکات لشکر دمشق پیدا کرد، به دست وی به قتل رسید. بعدها پسرش حسن به مسئولیت هایی در حکومت عباسی رسید.

💡 به‌گزارش هادی میلانی در قادتنا، رجاء بن ابی‌ضحاک، فرستادهٔ مأمون می‌گوید: «مأمون مرا مأمور کرد به مدینه بروم و علی بن موسی الرّضا را حرکت دهم و دستور داد روز و شب مراقب او باشم و محافظت او را به دیگری وانگذارم… از مدینه تا مرو به هیچ شهری در نیامدیم، جز آنکه مردمِ آن شهر به خدمتش شتافتند، و از مسائل دینی استفتاء و پرسش می‌کردند، و آن حضرت پاسخِ کافی می‌داد، و برای آنان به استناد از پدران گرامیَش تا پیامبر، بسیار حدیث می‌فرمود.» این سفر از ۱۵ مُحَرَّم آغاز شد و تا ۱۰ جِمادیُ‌الثّانی به‌طول انجامید.

💡 عن رجاء بن ابى الضحاك انه صحب الرضا - عليه السلام -