احیای نیاکان

[ویکی فقه] احیای نیاکان (قرآن). نیاکان، اسم و جمع «نیا» است. نیا به معناى پدر پدر و پدر مادر و به معناى جدّ آمده است.
حقّانیّت معاد از نظر مشرکان، منوط به احیاى نیاکان آنان در برابر دیدگان شان:۱. إِنْ هِیَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولى وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِینَ فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ.
دخان/سوره۴۴، آیه۳۵.
درخواست مشرکان، مبنى بر احیاى نیاکان خود، به فرمان خداوند در مقابل چشمان آنان، بیانگر محدود دانستن راه شناخت خدا و قدرتمندى او به حس:وَ إِذا تُتْلى عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ ما کانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا ائْتُوا بِآبائِنا إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ.
جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.
احیاى نیاکان با اعجاز پیامبر صلی الله علیه وآله نشانه صداقت ایشان در ادّعاى خود نسبت به معاد از نظر مشرکان:وَ قالُوا ما هِیَ إِلَّا حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیا وَ ما یُهْلِکُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِکَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ وَ إِذا تُتْلى عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ ما کانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا ائْتُوا بِآبائِنا إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ.
جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۴.
...

💡 تاریخ‌نگاران ایرانی نیز برای احیای تاریخ و سنت‌های باستانی به نوبه خود کوشیدند. کسانی چون حمزه اصفهانی و ابوحنیفه دینوری کتاب‌های خود را متأثر از روح میهن‌پرستی تألیف نمودند و بخش زیادی از آثار خود را به تاریخ گذشته نیاکان خود اختصاص دادند.[نیازمند منبع] ابن مقفع آشکارا از دین مانی حمایت می‌نمود. دفاع مقفع از دین مانی دلیل مذهبی نداشت، بلکه ناشی از حس ایران‌گرایی وی بود. مجموع این تحولات منجر به برپایی جنبش «شعوبیه» گردید که شاخص جنبش قومی عجم از نظر اعراب شمرده می‌شد. اعراب در نوشته‌های این گروه مورد حمله و تحقیر قرار می‌گرفتند. احیای مجدد روح ملی که از اهداف شعوبیه بود در نبرد قلمی منحصر نماند؛ بلکه جنبش‌های سیاسی و حتی قیام‌های نظامی هم به وجود آمد که اندیشهٔ تشکیل مجدد دولت‌های باستانی ایران را در سر می‌پروراندند.[نیازمند منبع]

💡 هم‌اکنون هیچ نشریه‌ای در تاجیکستان به خط فارسی وجود ندارد و شمار کمی از تاجیکان با این خط آشنا هستند. به عقیدهٔ کارشناسان فرهنگیِ تاجیک، گسترش آموزش خط فارسی در تاجیکستان به‌معنای احیای خط نیاکان و دسترسی مردم این کشور به دریایی از منابع فارسی است که در کتابخانه‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی کشورهای فارسی‌زبان، به‌ویژه ایران، وجود دارد.