زبان تخاری، یکی از زبانهای کهن ایرانی است که در دوران باستان در منطقه‌ای به همین نام رواج داشته است. این زبان که بازمانده‌ای از شاخه شرقی زبانهای ایرانی است، اطلاعات ارزشمندی درباره تحولات تاریخی و زبانی در این بخش از ایران باستان در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد. مطالعات زبان‌شناختی بر روی این زبان، به ویژه در مقایسه با دیگر زبانهای ایرانی شرقی و غربی، به درک عمیق‌تری از چگونگی گسترش و انشعاب زبانهای ایرانی کمک شایانی کرده است.
بررسی زبان تخاری، همچون بسیاری دیگر از زبانهای باستانی، عمدتاً از طریق متون و کتیبه‌های به جا مانده صورت می‌گیرد. اهمیت این زبان در درک تحولات فرهنگی و سیاسی مناطق شرقی ایران باستان نهفته است. دکتر معین در مقدمه برهان قاطع و همچنین در مقدمه لغت‌نامه ایران، به تفصیل به معرفی و جایگاه زبان تخاری در میان زبانهای ایرانی پرداخته‌اند. این تحقیقات، زمینه را برای مطالعات بیشتر در خصوص واژگان، دستور زبان و ریشه‌های تاریخی این زبان فراهم آورده است.
در نهایت، زبان تخاری نه تنها از منظر زبان‌شناختی، بلکه به عنوان بخشی از میراث فرهنگی غنی ایران، حائز اهمیت است. شناخت این زبانهای کهن، پنجره‌ای به سوی گذشته ایران زمین می‌گشاید و به ما امکان می‌دهد تا درک بهتری از تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی به دست آوریم. پژوهش در این حوزه، به ویژه با اتکا به منابع معتبر و تحقیقات مستند، می‌تواند به غنای دانش عمومی در مورد تاریخ زبان فارسی و دیگر زبانهای ایرانی بیفزاید.
