دانشنامه اسلامی
هنگامی که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از مکه به سوی مدینه هجرت می فرمود، پیش از وارد شدن به مدینه، مدت کوتاهی در قبا منتظر علی بن ابیطالب علیه السلام ماند. میزبان رسول خدا در قبا مربدی یا حیاطی در کنار خانه خود داشت.رسول خدا آن زمین را از او گرفت. وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله به مدینه وارد شد و در محله قبا فرود آمد شالوده مسجد قباء را ریخت خود پیامبر نیز در کار ساختن آن مسجد شرکت می فرمود و سنگ و مصالح می آورد ولی کار آن به پایان نرسید. و چون قبله مسلمانان در سال دوم هجرت تغییر کرد حضرت به قباء آمد و با کمک اصحاب پایه های قبله مسجد را که محراب آن به طرف بیت المقدس بود به سمت کعبه تغییر داد و دیوارهای آن را در همین مکان فعلی که هست بالا برد و روزهای شنبه نیز پیاده بدان جا می آمد و در آن نماز می گزارد، و به گفته گروه زیادی از مفسرین آیه شریفه سوره توبه که در ذیل داستان «مسجد ضرار» خدا فرموده: «...لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم احق ان تقوم فیه، فیه رجال یحبون ان یتطهروا و الله یحب المطهرین».
درباره همین مسجد قباء نازل شده است.
