عرف شرع

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عرف موجود در زمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) را عرف شرع گویند.
منظور از عرف شرع، عرفی است که در زمان شارع در عصر نبوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) وجود داشته است، مثل: استعمال لفظ «صلات» در عبادت مخصوص.در کتاب «المهذب فی علم اصول الفقه المقارن» آمده است:«القسم الثالث: العرف الشرعی و هو:اللفظ الذی استعمله الشارع مریدا منه معنی خاصا مثل «الصلوة» فانها فی الاصل الدعاء و لکن الشارع اراد بها شیئا مخصوصا...».
زمان شروع عرف متشرعه
در این که عرف شارع تا چه زمانی را در بر می گیرد و از چه زمانی، عرف متشرعه شروع می شود، نمی توان تاریخ دقیقی بیان کرد؛ ولی معمولا گفته می شود عرف شارع تا اوایل نیمه نخست قرن اول هجری ادامه داشته و از اواخر آن، عرف متشرعه شروع شده است. از نظر امامیه، از زمان صادقین (علیه السلام) به بعد را عرف متشرعه می گویند.
عناوین مرتبط
...

جمله سازی با عرف شرع

شايد كسى اشكال كند بگويد: مراد از دعا در اين آيه، عبادت و پرستش خداونداست؛ ولى اين درست نيست، بلكه حقّ همانى است كه راويان مورد اعتماد از امامان و سرورانما (عليهم السلام ) روايت كرده اند كه مقصود از دعا در اين آيه، بدون كم و كاستهمان دعايى است كه در عرف شرع فهميده مى شود.
223- راغب در كتاب مفردات مى گويد: وقايه به معنىنگه دارى اشياء در برابر امورى است كه به آن ها زيان و آزار مى رساند؛ و تقوا قراردادن روح است در يك پوشش حفاظتى در برابر خطرها، از اين رو گاهى تقوا را به خوفو ترس تفسير كرده اند، در حالى كه خوف، سبب تقوا مى شود و در عرف شرع، تقوابه معنى خويشتندارى در برابر گناهان است وكمال تقوا آن است كه از مشتبهات نيز اجتناب شود.
اين طهارت كه در عرف شرع تيمّم ناميده مى شود، رحمت و اِنعام و بزرگوارى وبخششى است از جانب خداوند - جلّ جلاله - نسبت به كسانى كه نمى توانند با آب طهارتكنند.
(قرطبى ) مفسر معروف اهل تسنن در تفسير خود،ذيل آيه چنين مى نويسد (غنيمت در لغت خيرى است كه فرد يا جماعتى با كوشش به دستمى آورند)... و بدانكه اتفاق (علماى تسنن ) بر اين است كه مراد از غنيمت در آيه (و اعلمواانما غنمتم ) اموالى است كه با قهر و غلبه در جنگ به مردم مى رسد، ولى بايد توجهداشت كه اين قيد همانطور كه گفتيم در معنى لغوى آن وجود ندارد، ولى در عرف شرع،اين قيد وارد شده است.