سردری

سردری، به‌صورت «س َ دَ»، یک صفت نسبی در زبان فارسی است. این واژه به مکانی به‌نام «سردر» منسوب می‌شود که از آبادی‌های مهم و کهن منطقهٔ بخارا محسوب می‌گردد. بر پایهٔ منابع معتبر تاریخی و جغرافیایی، از جمله کتاب الانساب اثر سمعانی، این انتساب به‌خوبی ثبت و تأیید شده است. این نسبت، نشان‌دهندهٔ ارتباط مستقیم افراد یا اشیای منتسب شده با آن دیار خاص است. در کاربردهای تاریخی و نسب‌شناسی، هنگامی که فردی با عنوان سردری خوانده می‌شود، منظور آن است که اصالت وی یا خاندانش به این قریه در بخارا بازمی‌گردد. چنین نسبت‌هایی در شناخت پیشینهٔ اجتماعی و پراکندگی جغرافیایی مردمان در گذشته از اهمیت بالایی برخوردار هستند. بنابراین، واژهٔ سردری فراتر از یک صفت ساده، یک شناسهٔ تاریخی و جغرافیایی است که هویت و ریشه‌ای مشخص را در خود حفظ کرده است. این کلمه نمونه‌ای از غنای زبان فارسی در حفظ و انتقال این گونه از اطلاعات عبرت‌آموز است.

لغت نامه دهخدا

سردری. [ س َ دَ ] ( ص نسبی ) منسوب است به سردر که از قراء بخاراست. ( از انساب سمعانی ).

جمله سازی با سردری

بنای حاضر در حدود اوایل قاجاریه ساخته شده و مشتمل بر یک ورودی با سردری بزرگ و زیباست. در دولنگه چوبی بر آن نصب شده‌است که پس از عبور از فضای هشتی بر حیاط خانه وارد می‌شود. حیاط خانه ازسه جهت با فضاهای معماری و از سمت غرب با دیوار بزرگ و قطور محصور است که با طاقنماهای نیم دایره کوچک و بزرگ و تزیینات زیبای آجر کاری و کاشی معرق نماسازی شده‌است.