دید و بازدید

یکی از سنت‌های نوروزی، دید و بازدید یا عید دیدنی است. در این روز، معمولاً ابتدا به دیدار بزرگ‌ترهای خانواده، طایفه و شخصیت‌های علمی و اجتماعی می‌روند. در بسیاری از آن ها، تمامی اعضای خانواده حضور دارند. کتاب‌های تاریخی و ادبی تنها به عید دیدنی‌های رسمی دربارها و امیران و رئیسان اشاره می‌کنند. این عید دیدنی از روزهای ابتدایی فروردین که تعطیل رسمی است، آغاز می‌شود و گاهی تا سیزده فروردین بین خویشاوندان و دوستان و آشنایان دور و نزدیک، تا دیروقت ادامه دارد، به ویژه برای کسانی که نمی‌توانند کار روزانه را تعطیل کنند. قبل از رایج شدن مسافرت‌های نوروزی، در شهرها و محله‌هایی که روابط شغلی و همسایگی و روابط چهره به چهره وجود داشت، عید دیدنی های نوروزی به عنوان یک وظیفه کم و بیش الزامی تلقی می‌شد؛ در حالی که بسیاری از آشنایان تنها یک بار در سال، آن هم در ایام نوروز، به خانه یکدیگر می‌روند. توسعه شهرها، افزایش جمعیت، پراکندگی خانواده‌های سنتی، محدودیت‌های شغلی و فرهنگ زندگی در آپارتمان، از جمله عواملی هستند که باعث کاهش آن شده‌اند. به دلیل این چالش‌ها و محدودیت‌های زمانی، بسیاری از خانواده‌هایی که به سفر نمی‌روند، برای دید و بازدیدهای نوروزی، زمان مشخصی را از قبل تعیین می‌کنند. در دید و بازدیدهای نوروزی، سنت بر این است که ابتدا به خانه کسانی مراجعه شود که در نوروز اول، یکی از اعضای خانواده‌شان درگذشته است. خانواده‌های سوگوار علاوه بر برگزاری مراسم در روزهای سوم، هفتم و چهلم، که معمولاً در مسجد انجام می‌شود، در نخستین نوروز پس از فوت، که ممکن است بیش از یازده ماه از آن گذشته باشد، در خانه می‌مانند. در این روز، خانواده‌های نزدیک لباس‌های سیاه را از تن سوگواران درمی‌آورند. مراسم نوروز اول که جنبه نمادین دارد، در عین حال فضایی از دید و بازدیدهای نوروزی را به خود اختصاص می‌دهد و بازدیدکنندگان در این روز به خانواده سوگوار تسلیت نمی‌گویند، بلکه برای آن‌ها آرزوی شادمانی می‌کنند. این رسم بیشتر در شهرهایی برگزار می‌شود که آخرین روز اسفند را به عنوان یادبود درگذشتگان سال سوگواری می‌دانند. هدیه نوروزی یا عیدی دادن به مناسبت نوروز، سنتی کهن است و کتاب‌های تاریخی از پیشکش‌ها و بخشش‌های نوروزی، چه پیش از اسلام و چه بعد از آن، خبر می‌دهند؛ از رعیت به پادشاهان، از پادشاهان به وزیران، دبیران، کارگزاران و شاعران، و از بزرگ‌ترها به کوچک‌ترها، به ویژه کودکان.