خواجه نصیرالدین

ابوجعفر محمد بن محمد بن حسن طوسی شاعر، همه‌چیزدان، فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، اندیشمند، ریاضیدان، منجم، پزشک و معمار ایرانی بود. کنیه‌اش ابوجعفر و به القابی چون نصیرالدین، محقق طوسی، استاد البشر و خواجه شناخته می‌شود. ابن خلدون (۱۴۰۶–۱۳۳۲ م) او و فخرالدین رازی را به عنوان بزرگ‌ترین دانشمندان ایران معرفی کرده است. او علوم دینی و عقلانی را تحت نظر پدرش و منطق و حکمت طبیعی را نزد دایی‌اش فراگرفت. تحصیلاتش را در نیشابور به پایان رساند و در آنجا به عنوان یک دانشمند برجسته شناخته شد. در زمان حمله مغول به ایران، او به ناصرالدین محتشم قهستان در قلعه کوه قاین پیوست و به فعالیت‌های علمی مشغول شد و کتاب «اخلاق ناصری» را نوشت. پس از مدتی، به دژ الموت و نزد اسماعیلیان منتقل شد. پس از یورش مغول و پایان سلطنت اسماعیلیان در سال ۶۳۵ هجری شمسی، هلاکوخان او را به عنوان مشاور و وزیر خود برگزید و نصیرالدین در مراغه در کنار هلاکوخان بود. او در تسخیر بغداد و سقوط عباسیان به هلاکوخان کمک کرد.