واژه «هوش ربایی» یک ترکیب مرکب فارسی است که از دو بخش «هوش» و «ربایی» ساخته شده است. در این ترکیب، «هوش» به معنای عقل، ذهن، فهم و درک انسان است و «ربایی» به معنای ربودن یا به شدت جذب کردن است. بنابراین، هوش ربایی به چیزی گفته می‌شود که ذهن و عقل انسان را به خود مشغول کرده یا به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. این واژه معمولاً در متون ادبی و توصیف زیبایی‌ها یا شگفتی‌ها به کار می‌رود و بار استعاری دارد.
در ادبیات فارسی، هوش ربایی معمولاً برای توصیف جذابیت‌های فوق‌العاده، هنر بی‌نظیر، زیبایی‌های طبیعی یا کارهای خلاقانه‌ای به کار می‌رود که مخاطب را مسحور می‌کند و ذهن او را کاملاً درگیر خود می‌سازد. برای مثال، توصیف یک معماری شاهکار، نقاشی بی‌نظیر یا صدای دلنشین یک هنرمند ممکن است با عبارت «هوش ربایی» همراه شود تا شدت تأثیرگذاری آن را بر عقل و حواس نشان دهد.
به طور خلاصه، این عبارت به معنای چیزی است که عقل و ذهن انسان را به خود می‌رباید و حیرت‌انگیز است. این واژه در ادبیات فارسی نقش مهمی در بیان تأثیرات شگفت‌آور، جذابیت‌های شدید و خلاقیت‌های چشمگیر دارد و برای توصیف پدیده‌ها و تجاربی که ذهن و فهم انسان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند، استفاده می‌شود.