محقق داماد

[ویکی فقه] محقق داماد (ابهام زدایی). محقق داماد ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سید محمد محقق داماد، یکی از انجم فروزان فقاهت و یکی از فقیهان نامدار شیعه در قرن چهاردهم هجری• سید مصطفی محقق داماد، از عالمان دینی قرن چهاردهم هجری شمسی
...

💡 پدربزرگ مادری آن‌ها محسن اشرفی است که از اشخاص مشهور بهشهر بوده‌است. عبدالله جوادی آملی از بستگان مادری آن‌ها و احمد توکلی همسر دخترخالهٔ آن‌هاست. تنها خواهر آنان که فرزند بزرگ هاشم آملی است، با سیدمصطفی محقق داماد ازدواج کرده‌است.

💡 مهدی قاضی در سال ۱۳۰۶ در خرم‌آباد متولد شد و به دلیل علاقه شخصی به حوزه علمیه خرم‌آباد رفت و پس از مدتی برای ادامه فعالیت حوزوی خود به حوزه علمیه قم رفت. وی شاگرد سید حسین طباطبایی بروجردی، روح‌الله خمینی، سید محمد محقق داماد و علی مشکینی بود. مهدی قاضی پس از فوت روح‌الله کمالوند بنیانگذار حوزه علمیه خرم‌آباد به زادگاهش بازگشت تا مدیریت حوزه علمیه آن را به عهده بگیرد.

💡 برخلاف فقهای سیاسی یا جهادگرا همچون روح‌الله خمینی، علی خامنه ای و اصولاً اندیشه فقهی حکومت ایران و فقهای مایل به اسلام‌گرایی انقلابی، فقهای سنتی و غیر ایدئولوژیک جهاد ابتدایی را تنها در زمان پیامبر یا امام معصوم ممکن می‌دانند و انجام آن را بدون اجازه معصوم خطا می‌دانند. برخی اندیشمندان اسلامی مثل سیدمصطفی محقق داماد جهاد را در اسلام حتی در زمان امام معصوم تنها محدود به جهاد دفاعی می‌دانند.

💡 مصطفی محقق داماد اعتقاد دارد احکام امضایی اسلام به دو دستهٔ «مطلوب» و «تحمیلی» تقسیم می‌شوند. احکام تحمیلی نه به دلیل مطلوبیت و پسندیدگی بلکه به دلیل وجود آن در عرف و تأثیرهای اجتماعی در ممنوعیت آن‌ها، مورد تأیید اسلام قرار گرفته‌اند. این دسته احکام از عرف حاکم بر جامعه پیروی می‌کنند و اگر در طول زمان از عرف تغییر کنند، حکم شرع نیز تغییر می‌یابد. به گفتهٔ وی، برده‌داری نیز یکی از آن‌ها بوده‌است.

💡 عمده تحصیلات دروس خارج وی نزد محقق داماد بوده‌است.