یک دستگاه مکانیکی است که به طور گسترده برای خنک کردن هوا در خانهها و ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد. بر اساس فرهنگ معین، پنکه به معنای بادبزن برقی تعریف شده است. این وسیله با استفاده از پرههای اریب، هنگام چرخش، هوا را جابجا کرده و موجب خنکی فضا میشود. البته امروزه نوع جدیدی از آن به نام پنکه بیپره نیز عرضه شده است که بر خلاف مدلهای سنتی، فاقد پرههای قابل مشاهده است. انواع خانگی در انواع مختلفی طراحی و ساخته میشوند، شامل مدلهای رومیزی، ایستاده، سقفی و دیواری. یکی از کاربردهای مهم این دستگاه در مناطقی است که به دلیل رطوبت بالای هوا، امکان استفاده از کولرهای آبی وجود ندارد. این واژه از زبان سانسکریت سرچشمه گرفته و در اصل به معنای بال پرنده است. در سانسکریت به صورت पङ्खा (Pangkhā) نوشته شده وانواع اولیه به شکل صفحاتی تخت بودند که از سقف آویزان میشدند و با تکان دادن دستی به حرکت درمیآمدند تا هوا را جابجا کنند. فنهای پانکا حدود 500 سال پیش از میلاد در هند مورد استفاده قرار میگرفتند. این نوع پنکهها که به صورت دستی عمل میکردند، از نوارهای بامبو یا دیگر الیاف گیاهی ساخته میشدند و برای جابجایی هوا کاربرد داشتند. در دوران استعمار انگلیس در هند، این واژه توسط زبان انگلیسی-هندی برای توصیف نوع خاصی از پنکههای بزرگ و تخت استفاده میشد، که به سقف متصل شده و با طنابی که توسط فردی به نام "پانکاواله" کشیده میشد، حرکت داده میشدند.

پنکه
لغت نامه دهخدا
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
( اسم ) بادبزن برقی.
دانشنامه عمومی
پَنکه ( به هندی: पंखा ) یک فن مکانیکی است ( فرهنگ معین؛ بادبزن برقی ) که برای خنک کردن در خانه ها و ساختمان ها فراوان مورد استفاده است. پنکه دارای پره های اریب است که با چرخیدن خود باعث جابجایی و خنکی هوا می شود گرچه محصول جدیدتر و مشابهی به نام پنکه بی پره وجود دارد که فاقد پره است.
پنکه های خانگی در چهار مدل رومیزی، ایستاده، سقفی یا دیواری ساخته می شوند. یکی از کاربردها پنکه در محیط هایی است که به دلیل بالا بودن درصد رطوبت هوا امکان استفاده از کولر آبی وجود ندارد.
ریشه واژه پنکه از زبان سانسکریت آمده و به معنای بال پرنده است. ( هندی: पङ्खा, pangkhā ) پنکه های اولیه به صورت صفحه های تخت آویزان از سقف بوده که بوسیله یک بند جهت جابجایی هوا به صورت دستی تکان داده می شده
از فن پانکا حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد در هند استفاده می شد. این یک فن دستی بود که از نوارهای بامبو یا الیاف گیاهی دیگر ساخته شده بود که می توانست برای حرکت دادن هوا چرخش یا فن داشته باشد. در زمان حکومت انگلیس، این کلمه توسط انگلیسی - هندی به معنای یک فن تخت بزرگ تاب دار استفاده می شود، که در سقف ثابت می شود و توسط بنده ای بنام پانکاواله کشیده می شود.
برای اهداف تهویه مطبوع، صنعتگر و مهندس سلسله هان، دینگ هوان یک فن دوار دستی با هفت چرخ اختراع کرد که قطر آن ۳ متر ( ۱۰ فوت ) بود. در قرن ۸، در زمان سلسله تانگ ( ۶۱۸–۹۰۷ )، چینی ها از نیروی هیدرولیکی برای چرخاندن چرخ های فن برای تهویه مطبوع استفاده می کردند، در حالی که فن دوار در طول سلسله سونگ ( ۹۶۰–۱۲۷۹ ) حتی بیشتر متداول شد.
در قرن هفدهم، آزمایش ها دانشمندانی از جمله اتو فون گوریکه، رابرت هوک و رابرت بویل، اصول اساسی خلأ و جریان هوا را ایجاد کرد. معمار انگلیسی سر کریستوفر رن از سیستم تهویه اولیه در خانه های پارلمان استفاده کرد که از دمنده برای گردش هوا استفاده می کرد. طراحی رن می تواند کاتالیزوری برای پیشرفت و نوآوری های بعدی باشد. همان طور که توسط گئورگ آگریکولا ( ۱۴۵۵–۱۵۵۵ ) نشان داده شده است، اولین فن چرخشی استفاده شده در اروپا برای تهویه مین بوده است.
John Theosophist Desalinizes، مهندس انگلیسی، استفاده موفقیت آمیز از سیستم فن را برای بیرون آوردن هوای راکد از معادن زغال سنگ در سال ۱۷۲۷ نشان داد و بلافاصله پس از آن دستگاه مشابهی را در پارلمان نصب کرد. تهویه مناسب به ویژه در معادن زغال سنگ مهم بود تا تلفات ناشی از خفگی را کاهش دهد. مهندس عمران جان اسماتون و بعداً جان بودل پمپ های هوای متقابل را در معادن شمال انگلیس نصب کردند. با این وجود، این آرایش ایدئال نبوده زیرا ماشین آلات ممکن است خراب شوند.
ویکی واژه
بادبزن برقی.
