خربنده

کلمه خربنده دو معنای اصلی دارد:

۱. در معنای نخست، خربنده به شخصی گفته می‌شود که خر یا الاغ خود را به دیگران کرایه می‌دهد و از این طریق کسب درآمد می‌کند. این فرد دارای چند رأس خر یا الاغ است و با اجاره دادن آن‌ها به مسافران، کشاورزان یا افرادی که نیاز به حمل و نقل کالا و افراد دارند، معاش خود را تأمین می‌کند.

۲. معنای دوم خربنده به فردی اشاره دارد که مسئولیت مراقبت و نگهداری از خر را بر عهده دارد. این شخص وظیفه دارد خرها را در طول روز یا شب نگاه دارد، آن‌ها را از خطرات محافظت کند، غذا و آب مناسب فراهم کند و اطمینان حاصل کند که حیوانات در سلامت کامل هستند.

لغت نامه دهخدا

خربنده. [خ َ ب َ دَ / دِ ] ( اِ مرکب ) کسی را گویند که خرالاغ بکرایه می دهد. ( برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ) ( انجمن آرای ناصری ) ( فرهنگ جهانگیری ). خربان که معاش روزگارش از کرای خر بود. و بتازیش مکاری خوانند. ( شرفنامه منیری ). مُکارم. ( دهار ) ( حبیش تفلیسی ). الاغدار. خرکچی.( یادداشت بخط مؤلف ). ج، خربندگان: یحیی بن یزید بیرون آمد پشمینه پوشید و کلاهی برسم خربندگان و سر و پالانی بر دوش گرفته. ( ترجمه طبری بلعمی ).
ج، خربندگان:
یکی سفره پیش پرستندگان
بگسترد بر سان خربندگان.فردوسی.چو خربندگان جامهای گلیم
بپوشید و بارش همه زر و سیم.فردوسی.برآورد خربنده هر گونه رنگ
پرستنده بنشست با می بچنگ.فردوسی.چون نباشد چو خر سرافکنده
تیزخر به ز ریش خربنده.سنائی.احمدبن عبداﷲ خجستانی را پرسیدند: تو مردی خربنده بودی به امیری خراسان چون افتادی ؟ گفت: روزی ببادغیس دیوان حنظله همی خواندم. ( چهارمقاله نظامی عروضی ).
تو چو خر پیش من روان گشته
من چو خربندگان دمادم خر
همه خربندگان خر شده گم
یافت ِ خر خو هند و من گم خر.سوزنی.هست بر من ترا تقدم و هست
چو بخربنده بر تقدم خر.سوزنی.خر بیارای غلام خربنده.سوزنی.اولاً لشکر آل مرتضی که باشند شیرمردان فلیسان باشند... نه مشتی... آهوی طبع هروانی رنگ... چون... خران مزدقان و خربندگان... ( کتاب النقض ص 475 ). یا بمیرم من یا خربنده
یا بود راه مرا پایانی.رشید وطواط. || مالک خر که خادم خر باشد. ( غیاث اللغات ). آنکه در علف دادن و پالان نهادن و بار کردن تعهد خر کند. ( انجمن آرای ناصری ). رایض. خرچران:
هر چیز با قرین خود آرامد
جغدی قرار کرده بویرانی
این است آن مثل که فروماند
خربنده جز بخوان شتربانی.ناصرخسرو.مر خر بد را بطمع کاه و جو آرد
زیرک خربنده زیر بار بخروار.ناصرخسرو.چون خواستی از فراش و خربنده و دربان و دیگر اتباع. ( فارسنامه ابن البلخی ص 31 ). خربندگان او بچراخور استرآباد می آمدند. ( تاریخ طبرستان ابن اسفندیار ).
شتربان درود آنچه خربنده کشت.نظامی.

فرهنگ معین

(خَ بَ دِ ) (اِ. )۱ - نگاهبان خر، خرکچی. ۲ - کسی که خر را کرایه دهد.

فرهنگ عمید

کسی که خر کرایه می داد، نگهبان خر.

فرهنگ فارسی

لقب اولجایتو توضیح در تلفظ و وجه تسمیه این اسم اختلاف است.
چاروادار، خرکچی، ربان، نگهبان، خرکرایه کردن
حاجی خربنده. نام یکی از امیران و پهلوانان لشکر سلطان حسین بود.
۱ - نگاهبانی خر مهتر الاغ. ۲ - آنکه الاغ را کرایه دهد جمع: خربندگان.

ویکی واژه

نگاهبان خر، خرکچی.
کسی که خر را کرایه دهد.

جمله سازی با خربنده

بود مرا کار به خربنده ای چشم به بار همه افکنده ای
نیکولو در کودکی بیمار شد و به دنبال عقاید مغولی نامش را به «خربنده» تغییر دادند، که به حروف ابجد «سایه خاص آفریننده» معنا می‌دهد که رشید الدین فضل‌الله همدانی طی ابیاتی آن را توضیح داده‌است. تغییر نام هنگام حوادث ناگوار نزد مغولان، سنتی رایج بود.
ستور لاشه چو پرداخت کالبد زروان نه بار برد و نه خربنده اش بر آخور بست
ای بندهٔ دهرِ دون نواز گنده با ک..ن خری ساخته، چون خربنده
چو خر ندارم و خربنده نیستم ای جان من از کجا غم پالان و کودبان ز کجا
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم
فال فرشتگان فال فرشتگان فال ماهجونگ فال ماهجونگ فال نخود فال نخود فال اوراکل فال اوراکل