حرف

این کلمهدر فارسی معانی بسیار متنوعی دارد که عبارتند از:

به معنای الفبایی: به هر یک از حروف الفبا که کلمات از آن‌ها ساخته می‌شوند حرف گفته می‌شود. این حروف اساسی‌ترین واحد‌های تشکیل‌دهنده کلمات هستند که پایه‌ای برای نوشتن، خواندن و گفتن کلمات و جملات می‌باشند. مثل‌ ا، ب، ج، د، ه، و…

به معنای دستور زبان: در دستور زبان، حرف به کلمه‌ای اطلاق می‌شود که به خودی خود معنی مستقل ندارد و نقش اصلی آن، اتصال و پیوند دادن کلمات، گروه‌های کلمات یا جملات به یکدیگر است. این حروف، نقش‌های گرامری مختلفی در جمله ایفا می‌کنند. مثل از، با، بر، تا و …

به معنای سخن: در معنای عام‌تر، حرف به خود سخن، بیان، گفتار و هر نوع ارتباط زبانی اشاره دارد. مثل او همیشه حرف حق را می‌گفت.

تصویر معنی حرف

لغت نامه دهخدا

حرف. [ ح َ ] ( ع اِ ) حد. لب. کنار. کناره. لبه. کرانه. ( منتهی الارب ). تیزی. ( ترجمان عادل ) ( منتهی الارب ). شفا. جانب. طرف. ( منتهی الارب ): حرف جبل؛ تیزی سر کوه. ( منتهی الارب ). || کناره شمشیر. حد سیف. ج، حِرَف. || ناقه استوار و باریک میان. ناقه تهیگاه برآمده. || ناقه لاغر. || ناقه کلان جثه و استوار. ( منتهی الارب ). || آبراهه. || اشتر نزار. اشتر لاغر. || نشانه های سیاه بلاد سلیم. ( منتهی الارب ). || هر یک از سی وپنج صورت که کلمات فارسی امروزین از آن مرکب شود، چون آب که مرکب از «آ» و «ب » باشد. هر یک از اجزاء کلمه.هر یک از حروف هجا. هر یک از حروف جمل اَ اُ اِ ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و هَ آ ی:
و آن حرفهای خط کتاب او
گوئی حروف دفتر لوقا شد.دقیقی.چه نقصان ز یک مرغ در خرمنی
چه بیشی ز یک حرف در دفتری.منوچهری.من آن بحرم که در ظرف آمدستم
چو نقطه بر سر حرف آمدستم
به هر اَلْفی اَلِف قدی برآید
اَلِف قدم که در اَلْف آمدستم.باباطاهر.این سخن را مثل نمودم من
حرفها را نبات با حیوان.ناصرخسرو.و یعنی بالحرف کلما یسمع بالصوت، حتی الحرکات. ( ابوعلی سینا ). ج، حُروف، اَحْرُف. || کلمة. ( السامی فی الاسامی ): قال ابوعبید: الاصل فی هذا [ ای فی اَنف ] ان یقال مأنوف... کما قالوا مبطون... ولکن هذا الحرف جاءَ شاذاً عنهم. و هذا [ ای کلمة حب ] شاذ لانه لم یأت یفعل بکسرالعین فی المضاعف متعدیاً الافی هذا الحرف وحده. قال الجوهری: لم اَر هذا الحرف [ای حبطقطق ] الا فی کتابه [ ای کتاب المازنی ]. ( تاج العروس ج 6 ص 4232 ). کان غلام یطیف بابی الاسود الدؤلی یتعلم منه النحو فقال له یوماً... ما فعلت امراة أبیک... قال طلقها و تزوج غیرها، فحظیت عنده و رضیت وبظیت. قال و ما بظیت یا ابن اخی ؟ قال حرف من العربیة لم یبلغک. قال لا خیر لک فیما لم یبلغنی منها. ( المزهر سیوطی ). و فی الحدیث: نهی عن کسب الزمارة، قال ابوعبید فی تفسیره: فی الحدیث انها الزانیة و لم اسمع هذا الحرف الا فیه و لاادری من ای شی اخذ. ( صحاح جوهری در زمر ). قال ثعلب: لم یأت من الصفات علی فِعِل الا حرفان: امراءة بِلِزّ و امان اِبِدّ - انتهی. و رجل عِقِبّان بکسر الاول و الثانی و تشدید الموحدة، عن کراع، قال و الجمع عقبان. قال الازهری: و لست من هذا الحرف علی ثقة - انتهی. حروف الاستفهام اذا کانت اسماء امتنعت مما قبلها. ( کامل مبرد ). || لغت: نزل القرآن علی سبعةِ اَحْرُف؛ یعنی لغات هفت قبیله عرب در آن یافته شود. || وجه: و من الناس من یعبد اﷲ علی حرف ( قرآن 11/22 )؛ ای وجه واحد، از قبیل سراء نه ضراء یا شک و عدم طمأنینه. || قرائت. ( مهذب الاسماء ): قراء القرآن [ احمدبن یزیدبن ازداد ] بحرف ابن عامر بدمشق، ثم قراء علی عبداﷲبن ذکوان... بحرف نافع، ثم قراء بحرف یعقوب. ( تاریخ ابن عساکر ج 2 ص 115 س 20 ). قراء القرآن بدمشق بحرف ابن عامر.( تاریخ ابن عساکر ج 2 ص 104 س 14 ). || در تداول فارسی زبانان، سخن و گفتار و کلام و قول و مقال و حرف زدن:

فرهنگ معین

(حَ ) [ ع. ] (اِ. ) ۱ - هر یک از واحدهای الفبا. ج. حروف، احراف. ۲ - سخن، گفتار. ۳ - در دستور زبان کلمه ای که معنی مستقل ندارد و تنها برای پیوند دادن کلمه ها یا جمله ها یا نسبت دادن کلمه ای به کلمة دیگر به کار می رود مانند: با، از، تا، که، را...، ~
(حِ رَ ) [ ع. ] (اِ. ) جِ حرفه، پیشه ها، صنعت ها.

فرهنگ عمید

۱. هریک از حروف هجا یا واحدهای الفبا که کلمات از آن ها ترکیب می شود، مانندِ ا، ب، پ، ت، ث....
۲. (ادبی ) در دستور زبان، کلمه ای که معنی مستقل ندارد و تنها برای پیوند دادن کلمه، گروه یا جمله به یکدیگر و نشان دادن نقش کلمات به کار می رود، مانندِ از، با، بر، تا.
۳. کلمه.
۴. سخن.
۵. گپ.
* حرف پهلودار: [مجاز] = سخن * سخن پهلودار
* حرف راندن: (مصدر لازم ) [قدیمی] سخن گفتن.
* حرف زدن: (مصدر لازم ) سخن گفتن، گفتگو کردن.
* حرف ندا: (ادبی ) در دستور زبان، حرفی که با آن کسی را بخوانند و توجه او را جلب کنند، مانند ایا، یا، ای.
= حرفه

فرهنگ فارسی

هریک ازحروف هجا، هریک ازواحدهای الفبا، احرف، کلمهای که نه اسم باشدنه فعل، پیشه ها، جمع حرفه
( اسم ) اسم عام گیاهان دست. تره تیزک است از قبیل: شاهی شاهی آبی تره تیزک و غیره.
مرتفعه سیاه است که نصر گوید گمان کنم در منازل بنی سلیم واقع باشد

دانشنامه عمومی

حرف (فیلم ۲۰۱۲). حرف ( به انگلیسی: The Letter ) فیلمی محصول سال ۲۰۱۲ و به کارگردانی جی آنانیا است. در این فیلم بازیگرانی همچون وینونا رایدر، جیمز فرانکو، داگمارا دومینچیک، جاش همیلتون، کاترین واترستون و مارین ایرلند ایفای نقش کرده اند.
حرف (گل های رنگارنگ ۲۶۶). حرف نام یک آلبوم موسیقی سنتی ایرانی باصدای عبدالوهاب شهیدی می باشد که برگرفته از برنامهٔ شمارهٔ ۲۶۶ از مجموعهٔ گل های رنگارنگ می باشد. این اثر در قالب نوار صوتی نیز منتشر شده است و باتوجه به قدیمی بودن این اثر امروزه با کیفیت پایین تری در دسترس می باشد. تصنیف گریه را به مستی بهانه کردم ( اثر عارف قزوینی ) در این مجموعه اجرا شده است.
• آواز و عود ( بربط ): عبدالوهاب شهیدی
• آهنگ ساز: عارف قزوینی، علی اکبر شیدا، جواد معروفی
• تنظیم کننده: جواد معروفی
• اشعار از: عارف قزوینی، عراقی، حافظ شیرازی، رهی معیری
• گوینده: روشنک، آذر پژوهش
• طرف A:
در طرف A برای آواز و دکلمه، شعری از عراقی ( شدم از عشق تو شیدا کجایی ) انتخاب شده بود.
• اعلام برنامه ( گل های رنگارنگ، برنامهٔ شمارهٔ ۲۶۶ )
• دکلمهٔ شعر ( گوینده: روشنک )
• تصنیف گریه را به مستی بهانه کردم ( شعر و آهنگ از عارف قزوینی، تنظیم جواد معروفی )
• دکلمهٔ شعر
• ساز و آواز ( آواز و عود عبدالوهاب شهیدی )
• تصنیف گریه را به مستی بهانه کردم ( اجرای مجدد )
• دکلمهٔ شعر
• اعلام برنامه ( توضیحات )
• طرف B:
در طرف B برای آواز و دکلمه، شعری از حافظ شیرازی انتخاب شده بود.
• گروه نوازی
• دکلمهٔ شعر ( گوینده: آذر پژوهش )
• ساز و آواز ( آواز و عود عبدالوهاب شهیدی )
• دکلمهٔ شعر
• تصنیف در پیش بی دردان چرا فریادِ بی حاصل کنم ( شعر رهی معیری، آهنگ سازان: علی اکبر شیدا و جواد معروفی )
• اعلام برنامه ( توضیحات )

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حرف، به معنای حرف الفبا، واژه وبه هر یک از نشانه های نوشتاری و همچنین به سخن نیز حرف گفته می شود؛از آن در بابهای طهارت، صلات و دیات سخن گفته اند.
ابن جِنّی، در بررسی ریشه و اشتقاق این کلمه، معنای اصلی «حَدّ» را برای آن یافته و در تعریف حروف هجاء نیز گفته است که حرف، حدّ مُنْقَطَع صوت است. این توضیحِ ابن جنّی مفهوم «مَقطَع» را برای نخستین بار به میان می آورد که جزئی است از نظامی که مدت مدیدی پس از او ساخته و پرداخته شد، ولی به سبب استعمال واژه «حدّ» مهم است.لسان العرب حاوی مقاله مفصّلی درباره حرف است و ابن منظور معنای «طرف و جانب» را در آن به عنوان معنای آغازین حرف ذکر کرده و نامِ «حرف» را در مورد حروف الفبا از این معنای اولیه مشتق دانسته است.ابن هشام فقط «طَرَف الشیء» را ذکر کرده است.
← لسان باستان
ولی تا کجا می شد این مفهوم «حرف» را گسترش داد؟ البته بسیاری از «اَدَوات» (جمعِ اَدات؛ این اصطلاح را فَرّاء به کاربرده است) خودبه خود مشمول این تعریف می شدند، اما برخی موارد دیگر به این آشکاری نبودند.مثلا ابن سَرّاج، عسی و لَیسَ را «حرف» می دانست؛ ثَعْلَب در مورد اول با او موافق بود، و ابوعلی فارِسی در مورد دوم زجّاجی کانَ و اَخوات (نظایر) آن را جزو حروف می شمرد؛ سیوطی این مسئله را بررسی کرد و نظر عمومی را که اینها فعل اند تأیید نمود.زمخشری و ابن یعیش همه «حروف» مختلف را آورده و، برحسب کاربرد صرفی و نحوی آنها، گروه بندی کرده اند، مثلا حروف عطف، حروف نفی (حروف تنبیه، حروف استفهام، حروف شرط).اِدّه نیز همین کار را کرده است، ولی مختصرتر.در کتابهای صرف و نحو اروپایی این «حروف» را جزو اَدوات می آورند، ولی بدون تشریح نظام مندی که عربها کرده اند.ابن هشام کتاب مُغْنی اللَّبیب عَن کتب الأَعاریب خود را به ترتیب الفبایی مرتب نموده و از «حروف» آغاز کرده است.این طبقه بندیِ «حروف» نیست، بلکه ابن هشام آن ها را وسیله ای برای بررسی عظیم خود درباره نحو عربی قرار داده است.مع ذلک ناچار شده است کلماتی مانند «کُلّ» را که جزو حروف نیستند در اینجا بگنجاند.
تعداد حروف
سیوطی همه حروف را برشمرده است: یک حرفی، ۱۳ تا؛ دوحرفی، ۲۴ تا؛ ثلاثی، ۱۹ تا؛ رباعی، ۱۳ تا؛ خماسی، یکی؛ در مجموع، ۷۰ تا.کلماتی چون خَلْفَ و وَراءَ (در پسِ)، أَمامَ و قُدّامَ (در پیشِ)، و بَینَ (در میانِ) را نگنجانده است.این واژه ها را، که صَرف و نحونویسان اروپایی «حروف اضافه» می شمارند، علمای صرف و نحو عرب جزو (اسمها) و «ظُروف» می گذاشتند. در کتاب سیوطی همه گروه بندیهای صرفی و نحوی از هر دیدگاه ممکن یافته می شود (مباحثی از قبیل حروف معجم، حروف معانی، حروف عامل و غیرعامل و...).
معانی حروف
...
[ویکی الکتاب] معنی حَرْفٍ: طرف - جانب - سو (در آیه شریفه 11سوره مبارکه حج یعنی خداپرستی آنها یک سویه و فقط در جهت منافع مادیشان است)
معنی لَیْسَتِ: نیست (حرف تای آن به دلیل تقارن با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه بعد حرکت گرفته است )
معنی أَنَّ: که - اینکه(حرف تأکید)
معنی یَا: ای (حرف ندا)
معنی أَیَّتُهَا: حرف ندا(مؤنث)
معنی أَیُّهَا: حرف ندا(مذکر)
معنی لَا تَنطِقُونَ: حرف نمی زنید - سخن نمی گویید
معنی مُتَشَاکِسُونَ: افرادی که از بد خلقی همیشه با هم مشاجره داشته باشند (ازکلمه شکس - به فتح حرف اول و کسر حرف دوم - به معنای شخص بد اخلاق است.)
معنی لَمْ نَجْعَلِ: قرار نداده و نمی دهیم(حرکت حرف لام به دلیل تقارنش با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه ی بعد است)
معنی لَّمْ یَجْعَلِ: قرار نداده و نمی دهد(حرکت حرف لام به دلیل تقارنش با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه ی بعد است)
معنی لَمْ یُذْکَرِ: یاد نشده (حرکت حرف "را" به دلیل تقارنش با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه ی بعد است)
معنی لَمْ یُرِدِ: نخواسته ونمی خواهد(حرکت حرف دال به دلیل تقارنش با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه ی بعد است)
تکرار در قرآن: ۶(بار)
طرف. حرف هر چیز طرف آن است (صحاح قاموس (مفردات) مل حرف شمشیر، حرف کشتی، حرف کوه، بعضی از مردم خدا را برطرفی عبادت می‏کند اگر خیری به او رسید به ان خاطر جمع می‏شود و اگر امتحانی پیش آید روی بگرداند. یعنی این شخص در وسط و حقیقت بندگی نیست و در گوشه آن قرار گرفته لذا با خبری مطمئن و با امتحانی رو گردان می‏شود «فَاِنَّ اَصابَهُ» «حرف» را تفسیر می‏کند. متحرّف کسی است که به یک جانب میل می‏کند. مثل آیه در خصوص حرمت فرار از جنگ است مگر کسی که برای جنگ به محلّی و جانبی میل کند و یا خود را به کنار دسته دیگر از مجاهدین برساند که این عقب نشینی فرار نیست بلکه یافتن موضع محکم و یا لاحق شدن به دسته دیگر است. یعنی: هر که آن روز پشت به دشمنان کند با غضب خدا هم قرین شده مگر آنکه پشت کردن برای موضع گرفتن در ناحیه‏ای و لاحق شدن به دیگران باشد. تحریف شی‏ء: به یک طرف آن است مثل راغب گوید: تحریف کلام آن است که آن را در گوشه‏ای از احتمال قرار بدهی که بتوان به دو وجه حمل کرد. علی هذا معنی آن محتمل کردن کلام صریح است «مِنْ بَعْدِ ما عَقَلُوهُ» هم قرینه آن است یعنی پس از آنکه مراد از آن کلام‏را دانستند آن را از معنای صریح منحرف می‏کردند مثلا: می‏گفتند: مراد از این جمله خاتم پیغمبران نیست بلکه جبرئیل است ظاهراً از «یُحَرِفّونَ الْکَلِمَ عَنْ مَواضِعِه» همین معنی مراد است و یا جای کلمه‏ها را عوض کرده و طور دیگر جابه جا می‏کردند، شاید هر دو تحریف را انجام می داده‏اند.

ویکی واژه

حِرَف
هر یک از واحدهای الفبا یا هریک از نشانه‌های نوشتاری، که مجموع آنها الفبا را تشکیل میدهد. سخن، گفتار. مفردِ احراف.
(ادبی): در دستور زبان کلمه‌ای که معنی مستقل ندارد و تنها برای پیوند دادن کلمه‌ها یا جمله‌ها یا نسبت دادن کلمه‌ای به کلمه دیگر بکار می‌رود مانند: با، از، تا، که، را...
حرفه‌ها، شغل‌ها، مشاغل.
حرف خود را به کرسی نشاندن کنایه از: سخن خود را به دیگران قبولاندن.
حرف توی دهان کسی گذاشتن کنایه از: سخنی را به کسی تلقین کردن.

جمله سازی با حرف

کی حرف ملامت شکند خاطر ما را؟ خصمی به چراغم نبود باد صبا را

چون قلم بر ورق عشق نشد حرف شناس تا نشد پاک ز دیباچه هستی رقمش

نگردد شربت لطف تو چون زهر غضب بر من؟ که با من حرف می گویی و دل با دیگری داری

حرف شکر اگر رود خنده بزیر لب بیار ور ز گهر سخن رود لب بگشا که همچنین

بیشتر مردم این روستا سفیدکار (گچ‌بری) هستند و شغل دوم مردم کشاورزی است. زمین‌های کشاورزی این روستا مساعد برای کشت انواع رقم‌های درخت انگور است که سهم بسزایی در تولید کشمش دارند. مردم این روستا به زبان مسگری یا مراغه‌ای نیز حرف می‌زنند.

ز لوح ساده نزد حرف آفتم از ره دل هلاک جان من آن خط مشک رنگ شده

کنون از بی‌خودیها آنچنانم که از سد داستان حرفی ندانم

گزارش محتوای نامناسب